کمپرسور ها و روانکاری آنها

کمپرسور ها تقریبا مهمترین وسیله در هر تاسیسات تولیدی هستند و به ان ها قلب سیستم هوا یا گاز گفته می شود به همین خاطر نگهداری از این دستگاه ها و روانکاری آن ها برای کاهش هزینه ها از توجه بالایی برخوردار است. برای درک حیاتی نقش روانکار ها در کمپسورها ابتدا باید عملکرد آن ها و همچنین تاثیرات سیستم بر روی روان کننده برای انتخاب و تجزیه و تحلیل روانکارها را درک کنید.

انواع و عملکرد کمپرسور

کمپرسور ها  انواع مختلفی دارند؛ اما عملکرد اصلی آن ها تقریبا همیشه یکسان است. کمپرسورها برای تشدید فشار یک گاز با کاهش حجم کلی ان طراحی شده اند. به عنوان مثال میتوان کمپرسور را مانند پمپ گاز در نظر گرفت؛ عملکرد اساسا یکسان است، با این تفاوت که یک کمپرسور حجم را کاهش می دهد و گاز را از طریق سیستم منتقل می کند، در حالی که پمپ به سادگی با فشاری گه به مایع وارد میکند مایع را از طریق سیستم منتقل می کند.

کمپرسورها دارای دو دسته کلی هستند:

جابجایی مثبت (positive displacement) و پویا (dynamic).

از کمپرسورهای جابه جایی مثبت میتوان به کمپرسورهای دوار، دیافگرام و رفت و برگشت ( Rotary, diaphragm and reciprocating compressors) اشاره کرد، کمپرسورهای دوار با وادار کردن گازها به فضاهای کوچکتر از طریق پیچ، لوب ها یا پره ها عمل میکنند در حالی که کمپرسورهای دیافراگم با فشرده سازی گاز از طریق حرکت غشا کار میکنند.کمپرسورهای رفت و برگشتی گاز را از طریق یک پیستون یا یک سری پیستون که توسط میل لنگ رانده می شود ، فشرده می کنند.

از کمپرسورهای پویا میتوان به کمپرسورهای سانتریفیوژ ، جریان مختلط و محوری اشاره کرد. یک کمپرسور سانتریفیوژ یا گریز از مرکز با فشرده سازی گاز با استفاده از یک دیسک چرخان در یک محفظه تشکیل شده کار می کند. کمپرسور جریان مختلط مشابه کمپرسور گریز از مرکز کار می کند اما جریان را محوری و نه شعاعی را هدایت می کند. کمپرسورهای محوری از طریق یک سری ایرفویل فشرده سازی ایجاد می کنند.

اثرات روی روان کننده ها

قبل از انتخاب روان کننده کمپرسور ، یکی از فاکتورهای اصلی که باید در نظر گرفت نوع کرنشی (تغییر ابعاد یا شکل جسم براثر تنش) است که روانکار ممکن است در حین کار تحت آن قرار بگیرد. در حالت عادی عواملی که میتواند روی روان کننده ها تاثیر بگذارد شامل: رطوبت، گرمای شدید، گازفشرده و هوا، ذرات فلز، حلالیت گاز و سطوح تخلیه گرم است. در کمپرسورها هنگامی که گاز فشرده می شود، میتواند اثرات مخربی بر روی روان کننده ها داشته باشد از جمله این اثرات میتوان به کاهش قابل توجه ویسکوزیته همراه با تبخیر، اکسیداسیون، رسوب کردن و چگالش حاصل از تجمع رطوبت شود.

هنگامی که  از خطرات و عواملی که میتواند بر روی کیفیت روانکارها وارد شود اطلاع پیدا کنید، با استفاده از این اطلاعات می توانید در انتخاب روان کننده ایده ال کمپرسور خود استفاده کنید. از ویژگی های یک روان کننده با کیفیت  می توان به پایداری اکسیداسیون خوب، افزودنی های ضد سایش، و بازدارنده خوردگی و خواص قابلیت تخریب پذیری اشاره کرد. روان کننده پایه مصنوعی نیز ممکن است در دامنه های دمایی گسترده تر عملکرد بهتری داشته باشند.

انتخاب روان کننده

انتخاب روان کننده مناسب در سلامت و نگه داری کمپرسور بسیار مهم خواهد بود. اولین قدم ارجاع به توصیه های سازنده اصلی تجهیزات (OEM) است. ویسکوزیته روان کننده کمپرسور و روغن کاری اجزای داخلی آن می توانند بر اساس نوع کمپرسور بسیار متفاوت باشند. پیشنهادات سازنده می تواند نقطه شروع خوبی باشد. اکثریت قریب به اتفاق کمپرسورها توسط روغن های توربین درجه یک با درجه گرانروی ISO 32 یا 46 ارائه می شوند. با این حال ، انواع مختلفی از کمپرسور وجود دارد و به احتمال زیاد هر سازنده روان کننده هایی را که در پایه آزمایش و در امکانات کنترل شده کاربر استفاده شده اند، توصیه می کند.

تاثیرات گازهای کمپرسور

 گاز فشرده شده می تواند به طور قابل توجهی روی روان کننده تأثیر بگذارد. فشرده سازی هوا ممکن است منجر به افزایش درجه حرارت روان کننده شود به اینصورت که گازهای هیدروکربن با حل کردن مواد روان کننده ها باعث کاهش تدریجی ویسکوزیته می شوند و گازهای بی اثر شیمیایی مانند دی اکسید کربن و امونیاک ممکن است با روان کننده واکنش دهند و باعث ایجاد خاصیت صابونی و کاهش گرانروی روان کننده شوند. گازهای فعال شیمیایی مانند اکسیژن، کلر، دی اکسید گوگرد و سولفید هیدروژن میتوانند رسوبات چسبنده ای را ایجاد کنند یا درصورت وجود رطوبت بیش از حد در روان کننده، خاصیت خورندگی پیدا میکنند.

از عوامل دیگر که میتواند بر روی روانکاری کمپرسور ها تاثیر بگذارد محیطی هست که کمپرسور ها در انجا قراردارند که  شامل دمای محیط ، دمای کار ، آلودگی های منتقل شده در هوا باشد، چه کمپرسور داخل آن باشد و چه پوشیده باشد و چه خارج و در معرض هوای نامناسب باشد میتواند برروی روانکاری کمپرسورها تاثیر بگذارد علاوه بر این عوامل، به صنعتی که در ان کمپرسورها مورد استفاده قرار میگیرد نیز باید توجه شود. کمپرسورها بر اساس توصیه OEM اغلب از روان کننده های مصنوعی استفاده می کنند.  تولیدکنندگان تجهیزات معمولاً استفاده از روان کننده های مارک دار خود را به عنوان شرط ضمانت کالا ضروری می دانند. دراین موارد، ممکن است بخواهید منتظر بمانید تا بعد از انقضای مدت ضمانت ، یک تغییر روان کننده ایجاد کنید.  اگر دستگاه شما در حال حاضر از یک روان کننده بر پایه مواد معدنی استفاده می کند، تعویض به روان کننده مصنوعی باید موجه باشد البته، اگر گزارش های آنالیز روغن نشانگر نگرانی های خاصی باشد، یک روان کننده مصنوعی می تواند گزینه خوبی باشد. با این حال ، مطمئن باشید که شما فقط علائم یک مشکل را برطرف نمی کنید بلکه ریشه های اصلی آن را در سیستم حل می کنید.

 کدام مواد روان کننده مصنوعی بیشترین کاربرد را در کمپرسور دارند؟ به طور معمول، از پلی آلکیلن گلیکول ها (PAGs)، پلی آلفاولفین ها (POA)، برخی از دیسترها و پلی الاسترها استفاده می شود. اینکه کدام یک از این مواد مصنوعی را انتخاب کنید  به روانکاری که میخواهید جایگزین کنید و همچنین کاربرد آن بستگی دارد.

روان کننده های با پلی آلفاولفین ها (POA) به دلیل داشتن مقاومت عالی در برابر اکسیداسیون و عمر طولانی می توانند جایگزین مناسبی برای روغن های معدنی باشند.

پلی آلكیلن گلیكول های غیر محلول در آب، برای تمیز نگه داشتن كمپرسورها، حلالیت خوبی ارائه می دهند. حلالیت برخی از استرها حتی بهتر از PAG ها است اما می توانند با رطوبت بیش از حد سیستم مقابله کنند.

درک روغنکاری کمپرسور

با توجه به روغن کاری آنها، کمپرسورها می توانند تا حدودی پیچیده به نظر برسند. هرچه شما و تیمتان عملکرد کمپرسور را بهتر بشناسید ، متوجه خواهید شد که کدام ماده روان کننده باید انتخاب شود و چه آزمایشاتی برای تجزیه و تحلیل روغن باید انجام شود به این صورت شانس شما برای حفظ و ارتقا سلامت تجهیزاتتان بیشتر می شود.