در این مقاله تخصصی در مورد نحوه انتخاب روانکار مناسب برای بلبرینگ صنعتی با شما صحبت خواهیم کرد. در مقاله روانکاری بلبرینگ مفاهیم اولیــه و اهمیت روانکاری گفته شد که توصیــه می شود ابتدا این مقاله مطالعه شود . و همانطور که احتمالاً می دانید اگر روانکار برای بلبرینگ بـه درستی انتخاب نشود عمر بلبرینگ بـه شدت کاهش می یابد و هزینه تعمیر و نگهداری دستگاه افزایش می یابد .
بلبرینگ و رولبرینگ صنعتی در همه جا از جمله الکتروموتور ها ، گیربکس ها و پمپ های هیدرولیک و …. دیده می شوند . و جزو جدایی ناپذیر آنهــا می باشند . و باید برای انتخاب بهترین روانکار برای بلبرینگ و رولبرینگ صنعتی که می تواند بر دو نوع روغن صنعتی و گریس باشد ، انتخاب درستی داشتــه باشیم . و همچنین باید ویسکوزیته مناسب برای روغن یا گریس به درستی انتخاب شود برای بررسی بیشتر تا پایان مقاله با روغن سیتی همراه باشید.
نحوه روانکاری بیرینگ چیست؟
در توربین ها، کمپرسورها و بصورت کلی؛ در تجهیزات دوار، نقش اصلی حرکت بر عهده بیرینگ ها بوده و این بیرینگ ها هستند که با کارکرد مطلوب و کارآیی خود، چرخش تجهیزات دوار را تضمین می‌کنند. برای افزایش کارکرد و کارآیی، روانکاری بیرینگ ها باید به صورت دقیق و مرتب انجام پذیرد تا از تماس مستقیم سطح به سطخ فلز و قطعات و همچنین از خورندگی و زنگ زدگی جلوگیری گردد. اینکه ما از چه نوع روغن یا گریسی برای روانکاری بلبرینگ استفاده کنیم برمی‌گردد به نحوه انتخاب نوع روانکار (روغن یا گریس) که تابع عوامل متعددی مانند سرعت کارکرد، بار و دما خیلی مهم می‌باشد. شرایط کاری بیرینگ گویای نحوه روانکاری بیرینگ و نیازمندی آن (گریس یا روغن) است.
انتخاب روانکار روغن برای بلبرینگ ها
روغن روش ایده آل برای روانکاری است. با این حال ، برای بسیاری از برنامه ها عملی نیست. چندین نوع سیستم روغنکاری روغن وجود دارد.
- روش روانکاری حمام روغن یک روش ساده برای تامین روانکاری بیرینگ با قرار دادن بلبرینگ در محفظه ای مهر و موم شده است که تا وسط پایین ترین اجزای غلتنده پر شده است. این به حداقل تعمیر و نگهداری غیر از بررسی سطح روغن و همچنین بررسی های معمول برای آلودگی نیاز دارد. انتخاب روانکاری حمام روغنی برای کاربردهای با سرعت پایین مناسب است. سیستم های روانکاری سطح ثابت سطح مشخصی از روان کننده را در نشیمنگاه حفظ می کنند.
- روانکاری به روش پاشیدن روغن در گیربکس ها و دیگر کاربردهای کم سرعت استفاده می شود که در آن یک چرخ دنده یا قطعه مکانیکی دوار روغن را روی بیرینگ می پاشند. این روش برای کاربردهای با سرعت بالا توصیه نمی شود.
- سیستم روانکاری با چرخش روغن ، سیستم های روانکاری حلقه بسته هستند که روغن را از یک پمپ از طریق بیرینگ از طریق سیستم لوله کشی به گردش در می آورند. روغن از بیرینگ خارج شده و به مخزن ذخیره برمی گردد و در آنجا سرد می شود. سیستم های گردش روغن برای کاربردهای با سرعت بالا مناسب هستند.
- روانکاری روغن-هوا یک روش در انتخاب روانکاری روغن است که در آن قطرات کوچک روغن در فواصل زمانی مشخص در یک جریان ثابت هوا که به سمت بلبرینگ هدایت می شود ، اندازه گیری می شوند. این امر به طور مداوم روغن را برای بیرینگ در کاربردهای با سرعت بالا مانند دوک های نخ ریسی ماشین ابزار فراهم می کند. سیستم های روغن-هوا برای کاربردهای با سرعت بالا مناسب هستند. روانکاری مستقیم روغن-هوا نوعی روغن-هوا برای سرعتهای بالا است که در آن روانکاری از طریق دهانه حلقه بیرینگ بیرونی مستقیما به سطح مسیر غلتس بلبرینگ هدایت می شود.
- سیستم روانکاری بخار روغن روغن معلق شده را در حجم هوای تحت فشار معلق می کند تا حفره ای از غبار روغن پر شود. از آنجا که این روش کمتر از یک سیستم روغن-هوا هدایت می شود ، یک خط تغذیه می تواند بیرینگ های متعدد را روغن کاری کند.
- روانکاری جت روغن ( که در انتخاب روانکار به آن تزریق روغن نیز گفته می شود ) برای کاربردهای با سرعت بالا مانند بلبرینگ موتور جت است. یک یا چند نازل یک جریان ثابت روغن روانکاری تحت فشار را مستقیما به بیرینگ ارائه می دهد. سرعت روغن باید به حدی بالا باشد که تلاطم اطراف بیرینگ دوار را بشکند.
- روغن کاری قطره روغن قطرات اندازه گیری شده روغن را مستقیما در فواصل معین به بیرینگ می دهد. ممکن است از قطره روغن در برنامه های با سرعت بالا استفاده شود ، اما آزمایش باید انجام شود تا اطمینان حاصل شود که روغن در واقع می تواند به سطح بیرینگ برسد. روغن-هوا برای کاربردهای با سرعت بالا نسبت به قطره-روغن ترجیح داده می شود.
برای روغن کاری بلبرینگ ها، از چه روانکاری استفاده می‌شود؟
یاتاقان ها را می‌توان با استفاده از انواع مختلفی از روان کننده ها، بسته به کاربرد و شرایط کاری خاص، روانکاری کرد. در اینجا روان کننده های رایج برای روانکاری یاتاقان ها عبارتند از:
1- روغن Oil
انواع مختلفی از روغن ها مانند روغن های معدنی، روغن های سنتتیک و روغن های مخصوص می توانند برای روانکاری بلبرینگ استفاده شوند. روغن ها اغلب در کاربردهای با سرعت بالا یا جایی که اتلاف حرارت و گرمای کارآمد مورد نیاز است، استفاده می‌شوند. آنها روانکاری خوبی را فراهم می‌کنند و می‌توانند به طور موثر اصطکاک بین سطوح بلبرینگ را کاهش دهند.
2- گریس Grease
گریس یک روان کننده نیمه جامد است که از یک روغن پایه و یک عامل غلیظ کننده، معمولاً یک صابون تشکیل شده است. ترکیبات گریس متشکل از یک روغن پایه و یک عامل غلیظ کننده است که معمولا یک صابون است. کاربرد گریس ها مزایایی مانند خواص آب بندی بهتر، افزایش چسبندگی به سطوح بلبرینگ و توانایی حفظ روانکاری بیرینگ برای دوره های طولانی تر را ارائه می‌دهند. گریس معمولا در روانکاری بیرینگ ها با کاربردهایی با سرعت کندتر یا بارهای سنگین تر استفاده می‌شود.
· گریس کاری چیست؟
گریس ها در واقع از ترکیب روغن های طبیعی یا سنتزی با یک غلیظ کننده (صابون های فلزی) تولید می‌گردند. گریس ها به صورت نیمه مایع تا حالت جامد بوده و سفتی گریس هم به میزان غلیظ کننده بستگی دارد.
3- روان کننده های جامد Solid Lubricants
در برخی کاربردهای خاص و تخصصی، روان کننده های جامد مانند گرافیت یا مولیبدن دی سولفید (MoS2) می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. این مواد به عنوان پوشش به کار می‌روند یا در مواد یاتاقان تعبیه می‌شوند و حتی در شرایط سخت مانند دماهای بالا یا محیط های خلا، روانکاری را فراهم می‌کنند.
انتخاب روانکار بلبرینگ مناسب به عواملی مانند سرعت کار، بار، دما و شرایط محیطی بستگی دارد. برای تعیین بهترین روان کننده برای یک کاربرد یاتاقان خاص، مشورت با توصیه های سازنده یا مشاوره حرفه ای ضروری است. علاوه بر این، نظارت منظم بر وضعیت روان کننده و تامین مجدد، تکمیل یا تعویض به موقع برای اطمینان از عملکرد بهینه و مطلوب یاتاقان ضروری است.
گریس کاری (Grease Lubrication)
- در بیشتر شرایط معمول، از گریس برای روانکاری بلبرینگ و رولبرینگ استفاده می‌کنیم. اهمیت گریس کاری بیرینگ ها بسیار زیاد و کاربردی است. موارد اهمیت گریس کاری بلبرینگ عبارتند از:
- افزایش چرخه عمر، تضمین عملکرد کارآمد
- ویسکوزیته و چسبندگی بهتر به بیرینگ
- عدم شُره کردن و چکه کردن به خصوص در مواقعی که شفت حالت عمودی قرار دارد.
- عملکردی تقریبا مشابه کاسه نمد در مقابل ورود بعضی مواد زائد و رطوبت به داخل بیرینگ
- گریس زیاد موجب بالا رفتن سریع دما بخصوص در سرعت های بالا می‌شود. خفه کردن بیرینگ با گریس ممنوع می‌باشد.
- در بیرینگ های خریداری شده استاندارد، معمولاً %30-50 فضای داخل محفظه برینگ با گریس (توسط شرکت سازنده) پر شده تا فضای آزاد کافی جهت انتقال گرما از برینگ به محیط اطراف از طریق گریس امکان پذیر شود.
- فقط در سرعت های خیلی کم و خطر خوردگی زیاد توصیه می‌شود کل محفظه بیرینگ با گریس پر شود.
شرایط انتخاب نوع گریس به پارامتر های زیر بستگی دارد که عبارتند از:
- ویسکوزیته روغن پایه (ویسکوزیته به مقاومت سیال (روانکار) در مقابل جاری شدن اطلاق می‌شود.)
- درجه سفتی
- دمای کارکرد
- خاصیت ضد خوردگی
- بار
- نوع کارکرد (مداوم یا متناوب)
- سرعت چرخش
عوارض جانبی انتخاب نادرست روانکار بلبرینگ
انتخاب اشتباه ویسکوزیته روغن صنعتی یا گرید گریس بجای آنچه که شرکت سازنده معرفی کرده است می تواند باعث خرابی بلبرینگ ها بشود . عدم توجه کافی به آنچه که سازنده دستگاه برای روانکاری گفته است هم می تواند هم باعث خرابی دستگاه بشود و هم می تواند باعث ابطال گارانتی دستگاه بشود .
البته در مواردی ممکن است که سازنده دستگاه اطلاعات دقیقی در خصوص روانکار مناسب ارائه نداده باشد یا ممکن شرایط کاری دستگاه منحصر به فرد باشد مانند کار در دمای بالا ، شرایط محیط و … کار کند که در این صورت باید کارشناسان با تجربه در انتخاب روانکار صحیح مشورت کرد . پس برای انتخاب بهترین روانکار برای بلبرینگ ، انتخاب صحیح ویسوزیته الزامی می باشد .
بعد از ویسکوزیته روغن صنعتی یا گرید گریس ، شاید به عنوان مهمترین ویژگی در انتخاب روانکار صنعتی مناسب می باشد انتخاب نوع پایه روغن مهمترین فاکتور می باشد .
اطلاعاتی مختصر در مورد افزودنی های روغن
مورد دیگر که باید در مورد روانکاری بدانید افزودنی های روغن است است. مواد افزودنی می توانند ویژگی های زیر را به روانکار اضافه کنند .
- ضد اکسید شوندگی
- خاصیت پاک کنندگی
- ضد سایش
- افزایش مقاومت در برابر خوردگی
- عوامل ضد کف
- بهبود شاخص های ویسکوزیته
