انواع روغن صنعتی را بشناسید: رشد روغن صنعتی در انقلاب صنعتی با بهره گیری از ماشین آلات مبتنی بر فلز، سرعت زیادتری پیدا کردند. با اتکا بر روغن های صنعتی احتیاج این گونه ماشین ها جهت دستیابی به پیروزی با توسعه تقطیر خلاء نفت، ارتقا قابل توجهی داشته است . با وجود این تکنولوژی امکان تصفیه مواد غیر فرآورده، که در خیلی از روان کننده های معمول وجود دارد مهیا شده است . در اینجا ما برای شما شرح انواع روغن های صنعتی و کاربرد آن ها را آورده ایم با ما همراه باشید.
روغن صنعتی چیست؟
روانکار ها و یا به اصطلاح امروزی «روغن صنعتی»، ماده ای هستند که اصولا به طور ارگانیک جهت کم شدن اصطکاک میان سطوح در تماس متقابل به کار برده می شود که در آخر گرمای به وجود آمده زمان حرکت سطوح را کم می کند. همین طور امکان دارد توان انتقال نیرو، حمل ذرات خارجی یا گرم کردن یا خنک کردن سطوح را داشته باشد. ویژگی کاهش اصطکاک، به روانکاری مشهور است.
تاريخچه روغن های صنعتی
تا قبل از سال ۱۸۵۶میلادی روغن مورد نياز برای مصارف مختلف مانند روانكاری چرخ گاری ها و ارابه ها ، روغن فرآوری چرم و …. از منابع روغـن هـای حيـوانی مثـل روغن نهنگ ، گاو ، خوک و… و همچنين روغن هاي گياهـــی بدست می امد و اسمی به عنوان روغن های صنعتی وجود نداشت ، ولــی به دليل اين كه مقاومـت انها پـايين بود و سريعاً تجزيه و فاسد می شدند و موارد استفـــاده آنها محدود بود. به مرور و با پیشرفت صنعت ، نیاز به مواد جدید بیشتر احساس می شد تا قادر باشند اصطكاک بين سطوح متحرك را كاهش دهند.
و پـس ازاسـتخراج نفت و پيشرفت سريع صنعت نفت در سال ١٨٨٣میلادی و بهبود فرايندهای تقطير و تصفيه نفت خام روغن های با پایه نفت توليد شده و جايگزين روغن های چرب گرديد و امكان استفاده از روغن های صنعتی در مصارف مختلف فراهم شد . روغن های نفتــــی خيلي سريع برتری خود را نسبت به انواع ديگر روغـن ثابـت نمودنـد و در نتيجـه اسـتفاده از روغن های حيوانی، نباتی ، ماهی و…. براي روغنكاری به تدريج منسوخ شد.
کاربرد انواع روغن صنعتی
این روغن صنعتی ها شامل طیف گسترده ای می باشند که هر کدام از آن ها علاوه بر ویژگی های اصلی که همه ی آن ها دارای آن می باشند, خصوصیات منحصر به فرد دیگری هم دارند که بر اساس آن ها در دستگاه ها و ماشین الات مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
این روغن ها از انواع مختلفی برخوردارند که هر کدام دارای ویژگی های منحصر به فرد خود هستند. برای نمونه، روغن های گیربکس مصنوعی، روغن های پلی گلیکول، روغن های مرکب و … از انواع مختلف روغن های صنعتی می باشند که در موارد به خصوصی به کار می روند و کاربرد های گسترده ای دارند.
یکی از مهم ترین روغن های صنعتی ،روغن دنده صنعتی بوده که مهم ترین کاربرد آن کم کردن فشار موجود در جعبه دنده ماشین ها و دستگاه هایی همچون دستگاه های فولاد و لاستیک است.
روغن صنایع نساجی یکی دیگر از انواع این روغن های صنعتی است که امروزه استفاده وسیعی از آن می گردد و علت آن هم ویژگی بارز این روغن یعنی کم کردن احتمال الکتریسیته ساکن در دستگاه های نساجی می باشد که این ویژگی با جلوگیری از گرم شدن بیش از حد دستگاه ها میسر می شود.
یکی دیگر از انواع روغن صنعتی ،روغن انتقال حرارت بوده که با توجه به اسم آن دارای ویژگی انتقال حرارت است اما مهم ترین کاربرد آن که منجر به کاهش هزینه های مصرفی شده ,این است که این روغن از زنگ زدگی ابزار های موجود در دستگاه ها جلوگیری می کند و باعث افزایش طول عمر دستگاه های فلزی می شود.
انواع روغن صنعتی – طبقه بندی روغن پایه
همانطور که در بالا ذکر شد، سه نوع روغن صنعتی وجود دارد – روغن طبیعی، معدنی و مصنوعی.
روغن های صنعتی طبیعی
در دسته اول، روغن های طبیعی به دست آمده از منابع طبیعی و بدون فرآوری بیش از حد را داریم. علاوه بر این، این روان کننده های مایع از چربی های حیوانی و سبزیجاتی مانند روغن کلزا و کرچک تهیه می شوند.
روغن های طبیعی با توجه به خواص خود، محصولاتی کاملاً ناپایدار در محیط های اکسیداتیو و حرارتی هستند. علاوه بر این، آنها به راحتی در دمای بالا اکسید می شوند که باعث می شود خواص خود را از دست بدهند. به این دلایل، ما از روغن های طبیعی برای روانکاری دستگاه استفاده نمی کنیم.
روغن های معدنی
روغن‌های معدنی روان‌کننده‌هایی هستند که از فرآورده‌های نفتی به دست می آیند. با توجه به ترکیب آنها، همه روغن های معدنی هیدروکربن ها یا ترکیبات آلی هستند که از هیدروژن و کربن تشکیل شده اند. هنگامی که نفت از چاه نفت استخراج می شود، فرآیندهای مختلف تجزیه را طی می کند. در طی این فرآیندها، روغن ها و سوخت هایی با خواص مختلف مانند ویسکوزیته به دست می آیند.
محصولات با ویسکوزیته و خاصیت روان کنندگی بالاتر به عنوان روان کننده یا روغن استفاده می شوند. ذکر این نکته ضروری است که روغن های معدنی به تغییرات دما بسیار حساس هستند و عموماً دارای VI تا 120 هستند. نقطه ریزش آنها در محدوده 6- تا 60- درجه سانتیگراد است، اما اکثر روغن های معدنی دارای یک – هستند. نقطه ریزش 20 ℃. علاوه بر این، روغن های معدنی به راحتی می سوزند، به این معنی که نقطه اشتعال کمتری دارند.
از آنجایی که از منابع طبیعی سرچشمه می گیرند، حاوی عناصر دیگری مانند گوگرد، فسفر، نیتروژن و غیره هستند. این عناصر به عنوان ناخالصی هایی در نظر گرفته می شوند که هم بر روانکاری اثر می گذارند و هم محیط را آلوده می کنند. آنها می توانند باعث تشکیل لجن و رسوب شوند که به عنوان محصولات اکسیداسیون و سایر واکنش هایی که در طول فرآیند روانکاری رخ می دهد.
به این دلایل، روغن های معدنی باید فرآیند تصفیه را طی کنند. هنگامی که آنها خالص شدند، روغن های معدنی با مواد افزودنی تکمیل می شوند تا کاستی های آنها جبران شود. با این وجود، روغن های معدنی در صنعت بیشترین استفاده را دارند.
روغن های مصنوعی
روغن های مصنوعی به عنوان پاسخی به برخی از معایب استفاده از روغن های معدنی ساخته شدند. روغن های معدنی در مورد کاربرد محدودیت های خاصی دارند. به عنوان فرآورده های نفتی، ناخالصی هایی دارند که بر عملکرد آنها تأثیر می گذارد. به همین دلیل است که روغن های مصنوعی از طریق فرآیندهای شیمیایی تولید می شوند تا جایگزین پیشرفته تری برای روان کننده های معدنی یا مایع سنتی ایجاد کنند.
روغن های صنعتی مصنوعی به عنوان فرآورده های نفتی مصنوعی، برخی از خواص مثبت خود را دارند. بر خلاف روغن‌های معدنی، مایعات روان‌کننده مصنوعی ناخالصی ندارند که احتمال رسوب‌گذاری را کاهش داده یا از بین می‌برد و آنها را محصولی پایدار می‌سازد. همچنین، شاخص ویسکوزیته بسیار بالاتری دارند که باعث می شود در دماهای مختلف پایدار باشند.
از آنجایی که نقطه ریزش آنها بین -18 درجه و -74 درجه سانتیگراد (به طور کلی -30 تا -50 درجه سانتیگراد) قرار می گیرد، جریان پذیری آنها در دماهای پایین بهبود می یابد. چیزی که آنها را برای کاربردهایی در صنایعی که آتش سوزی یک خطر جدی در نظر گرفته می شود ایده آل می کند، نقطه اشتعال بالاتر آنها است که تا سطح غیر قابل اشتعال می رود.
انواع روغن صنعتی عبارتند از :
- روغن هیدرولیک، روغن های با شاخص گرانروی بالا و یا روغن هیدرولیک بدون روی
- روغن های گردشی برای به کارگیری در ماشین های صنعتی شامل سیستم های گردشی و هیدرولیکی
- انواع روغن های دنده معدنی و سنتتیک با پایه PAO (Poly-Alpha-Olefin) و PAG (Polyalkylene Glycol)
- روغن های پمپ وکیوم و پمپ های دیفیوژن با پایه سیلیکون برای مصرف در صنایع اتمی و اتاق های خلا
- روغن های ترانسفورماتور و عایق الکتریکی
- روغن های انتقال حرارت معدنی و سنتتیک جهت استفاده در سیستم های انتقال حرارت بسته و غیر مستقیم تا دمای 360 درجه سانتیگراد
- روغن های امولسیون شونده، روغن های آب صابون و روغن های کشش
- روغن های عملیات حرارتی برای انواع عملیات کوئینچینگ قطعات فولادی و آلیاژهای گوناگون
- روغن های کمپرسورهای هوا از نوع مارپیچی و تیغه ای و همین طور کمپرسورهای روتاری اسکروو کمپرسورهای گاز
- روغن های کمپرسورهای سرمایشی ویژه سرد خانه ها و سیستم های تهویه
- روغن های توربین برای مصرف در انواع توربین های بخاری، آبی و گازی صنعتی در نیروگاه های برق، پتروشیمی ها و پالایشگاه ها
- روغن های مخصوص ماشین ابزار، روغن های برش، مته کاری، تراشکاری و فرزکار فلزات آهنی
- روغن با گرید خوراکی ویژه صنایع غذایی و داروسازی برای مصرف در دستگاه هایی که در نزدیکی مواد خوراکی فعالیت دارند.
- روغن های زنجیر
- روغن صنعتی خوراکی یک مایع چرب است که به طور فیزیکی از چندین سبزیجات و همچنین برخی بافت‌های حیوانی استخراج می‌شود، که بیشترین ارزش را دارد. این نوع از روغن ها از دانه های گیاهی و در کارخانه های تولید روغن خوراکی، فرآوری می شوند. روغن صنعتی خوراکی یکی از انواع روغن های پر مصرف در کشورهای دنیا به خصوص کشور ایران است.
