مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی چیست؟

روغن های صنعتی عموما از حدود 90 درصد روغن پایه (معدنی، سنتتیک یا نیمه سنتتیک) و حدود کمتر از 10 درصد مواد افزودنی تشکیل شده اند. در ادامه با روغن سیتی همراه باشید تا با مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی آشنا شوید.

مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی

به طور کلی ساختار روغن صنتعتی از 2 بخش اصلی تشکیل شده است:

روغن پایه

نوعی ماده نفتی است که از برش نفتی تهیه میشود.

مواد افزودنی

این مواد به روغن پایه پایه اضافه میشوند تا در روغن صنعتی، از نظر شیمایی و فیزیکی تفاوت ایجاد کنند.

چرا به روغن مواد افزودنی اضافه می کنیم؟

روغن صنعتی در اولین حالت خود که روغن پایه نامیده می شود. دارای ویژگی های لازم جهت استفاده در تجهیزات نبوده و برای تولید روغن با کیفیت که در برابر حرارت و کارهای سنگین بهترین بازدهی را دهد این مواد به روغن پایه اضافه می شود.

1. پاك كننده ها و معلق كننده ها Dispersants & Detergent
2. بهبود دهنده شاخص گرانروي VI –Improver
3. مواد ضداكسيداسيون Anti-Oxidant
4. مواد ضدساییدگي Anti-Wear
5. مواد ضدخوردگي و ضد زنگ زدگي Anti-Rust & Oxidation
6. مواد پايين آورنده نقطه ريزش Pour Point Depressant
7. مواد ضدكف Anti-Foam

مراحل تهیه روغن صنعتی

برای تهیه روغن از مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی باید مراحلی را انجام داد که این مراحل به شرح زیر میباشد.

گام اول: تقطیر

در نخستین مرحله باید نفت خام با یکی از روش های موجود (تقطیر در جو یا در خلاء) تقطیر شود تا ماده با گرانروی مناسب تهیه شود

گام دوم :تزریق حلال

در این مرحله حلال پروپان به مواد تقطیر شده تزریق میگردد تا مواد باقی مانده در برج تقطیر خارج شود.

گام سوم: موم گیری

در این مرخله مواد نامرغوب را از روغن صنعتی جدا میکنند.

گام چهارم: پارافین گیری

با روش های مختلف فیلتر و انحلال مواد پارافینی سنگین موجود در روغن صنتعتی جدا میشود.

گام پنجم: اضافه کردن مواد افزودنی

در این مرحله مواد افزودنی به روغن پایه بدست آمده اضافه میگردد تا به خواص مورد نیاز برای مشتری دست یافته شود.

مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی و کاربرد آن:

روغن صنعتی نیز می تواند به عنوان یک ماده روان کننده عالی در صنایع گوناگون عمل کند که با بکارگیری آن در تجهیزات باعث کاهش اصطکاک موجود بین سطوح در تماس متقابل شود، همین امر باعث شده تا از میزان گرمای ایجاده در زمان حرکت سطح های مختلف به شدت کاسته شود.

علاوه بر کم شدن دمای سطوح بین قطعات، استفاده از روغن صنعتی نیز به خنک کاری سطح ها، انتقال نیرو کافی و همچنین انتقال ذرات خارجی کمک زیادی کند، پس کم شدن اصطکاک توسط این نوع روغن ها را جزء روانکاری دانسته که از دیگر کاربرد های آن می توان در برشکاری، تراشکاری، روان شدن قطعات تجهیزات و … اشاره نمود.

اکثر مواد تشکیل دهنده روان کننده ها از روغن پایه و مواد افزودنی به وجود می آیند که با توجه به برند هر روغن دارای ویژگی های دیگری نیز می باشد.

انواع روغن صنعتی

محصولات صنعتی براساس دمای کارکرد و نوع ویسکوزیته به ایزو گریدهای مختلفی تقسیم می شوند که به شرح ذیل است:

10، 15، 22، 32، 46، 68، 100، 150، 220، 320، 460، 680، 1000

بر اساس ایزو گریدهای فوق الذکر هر چه عدد بیشتر باشد گرانروی (ویسکوزیته) روغن بیشتر می باشد.

به عنوان مثال ویسکوزیته روغن دنده صنعتی Shell Omala S2 G 320 بیشتر از Shell Omala S2 G 150 می باشد.

روغن هیدرولیک

روغن هیدرولیک جزو روغن هایی است که وظیفه انتقال نیرو را دارند. این نوع روغن ها به عنوان خنک کننده و روان کننده عمل می کند که تشکیل دهنده آن روغن های مختلف و مواد افزودنی است. این نوع روغن ها در دماهای بالا کاربرد زیادی دارند و از زنگ زدگی، ساییدگی و خوردگی جلوگیری می کنند.

روغن انتقال حرارت

از این نوع روغن ها در سیستم هایی استفاده می شوند که نیاز به سیال انتقال گرما است. این نوع روغن ها از نقطه جوش بالایی برخوردار هستند که در فرایندهایی که سیستم گرمایش یا سرمایش داشته باشند از روغن های انتقال حرارت استفاده می کنند.

روغن کمپرسور

این نوع روغن برای کمپرسورها استفاده می شود و یکی از اجزای حیاتی کمپرسورها است که وظیفه خنک کنندگی را دارد و گرما را از بین می برد. وظیفه دیگر روغن کمپرسور از بین بردن ذرات گرد و غبار است که این ذرات را به فیلتر منتقل می کند و باعث تمیز شدن دستگاه می شود.

روغن دنده یا واسکازین

واسکازین خودرو یا روغن دنده یک روغن گیربکس است که رنگ قرمزی دارد که وظیفه اصلی آن روان کاری گیربکس است این نوع روغن باید باعث افزایش سلامت خودرو شود به همین دلیل باید دمای بالایی داشته باشد.

روغن توربین

روغن توربین از اصطکاک زیاد جلوگیری می کند و در روانکاری یاتاقان ها و چرخ دنده ها و غیره کاربرد دارد از ویژگی های این روغن خاصیت خنک کردن و انتقال حرارت را در یاتاقان ها دارد و به همچنین به دلیل خاصیت جداپذیری از آب از زنگ زدگی و سایش قطعات جلوگیری می کند.

روغن ترانسفورماتور

یک نوع روغن عایق است که در ترانس های برق استفاده می شود به این روغن، روغن دما بالا هم گفته می شود این روغن ها با پایه های معدنی تولید می شوند که به دلیل سازگاری با محیط زیست و کارایی و کیفیت بهتر ازافزودنی های مرغوبی استفاده می شود.

روغن های صنعتی با پایه نفتی

روغن ها با پایه نفتی از تقطیر نفت خام تشکیل می شوند و در طیف گسترده ای از صنعت مثل ماشین آلات صنعتی استفاده می شود زمانی که فسفر و گوگرد این روغن را می گیرند دارای خواص بهتری می شود مقاومت روغن را مواد دارای افزودنی بالا می برند و در دماهای بالاتر آن را ثابت نگه می دارد و سبب پایداری ویسکوزیته می شود و همچنین خواص شیمیایی و فیزیکی خود را ثابت نگه می دارد.

روغن صنعتی با پایه گیاهی

به روغن هایی که از فرآوری گیاهان بدست بیاید روغن های بر پایه گیاهی گفته می شود که جایگزین خوبی برای روغن های پایه نفتی هستند چرا که با محیط زیست سازگارند و به سرعت تجزیه می شوند. این نوع روغن های موجود در بازار به طور کامل از روغن گیاهی تشکیل نشده بلکه درصدی از آن پایه گیاهی است اگر روغن های پایه گیاهی در دما بالا قرار گیرند شکسته می شود به همین دلیل از روغن های سنتتیک و معدنی در ترکیب آن ها استفاده می شود.

تشخص دادن این نوع روغن ها از روی ظاهر مشکل است اما از روی بوی روغن می توان آن را تشخیص داد . این روغن ها سبک هستند به همین دلیل روانکاری خوبی دارند. این روغن ها کمتر اسیدی می شوند به همین دلیل خورندگی کمتری دارند و همینطور چسبندگی روغن های پایه گیاهی باعث کاهش خوردگی می شود.

ویژگی روغن صنعتی مناسب

روغن ها از پالایش نفت خام تولید می شود و عمده ترین روانکار مصرفی در صنعت است، روغن ها باید دارای شرایط مناسب جهت روانکاری باشد به شرح ذیل است:

1. گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک کم باشد.
2. در برابر حرارت بالا دوام بیشتری داشته باشد و بخار نشود.
3. خاصیت پاک کنندگی خوبی در کار دائم را داشته باشد.
4. گرانروی بالایی داشته باشد.
5. توانایی ایجاد لایه نازک از روغن در سطوح متحرک را دارا باشد تا از ساییدگی و فرسودگی جلوگیری کند.
6. در هنگام روانکاری روغن کف نکند.
7. باعث زنگ زدگی و خوردگی نشود.
8. با مواد پلاستیکی و لاستیکی سازگار باشد.

گرانروی (Viscosity) روغن صنعتی

گرانروی به مقاومت روغن بر جاری شدن خودش نشان می دهد را گرانروی گویند. با تغییر در دمای روغن گرانروی آن تغییر می کند یعنی با گرم شدن روغن گرانروی آن کمتر می شود.

• نقطه ریزش (Pour Point) روغن صنعتی: کمترین دمایی کاری که روغن در آن می تواند جاری شود.
• نقطه اشتعال (Flash Point) روغن صنعتی: کمترین دمایی که روغن در آن می تواند به بخار تبدیل شود و در صورت تماس با شعله آتش مشتعل می شود.

روغن صنعتی چه کاربردهایی دارد؟

حال که با مواد تشکیل دهنده روغن صنعتی آشنا شدیم بهتر است ببینیم روغن صنعتی چه کاربردی دارد؟

روغن صنعتی نوعی روانکار است که در ماشین آلات صنعتی یا تراشکاری ها و … برای کاهش داد اصطکاک بین قطعات استفاده میشود.

از دیگر کاربرد های روغن صنعتی خنک کردن قطعات است.

روغن صنعتی در انتقال دادن نیرو و خارج کردن ذرات خارجی نفوذ کرده به سیستم نیز کارایی دارد.

نکات تهیه روغن صنعتی

در تهیه روغن صنعتی باید دقت لازم را داشته باشید تا روغنی که تهیه میکنید از مرغوبیت و کیفیت مناسب برخوردار باشد.

عدم کیفیت لازم در روغن های صنعتی مورد استفاده میتواند به سیستم آسیب وارد کند