شاید برای شما هم سوال پیش آمده که روغن گردشی چیست و چه کاربردهایی دارد ؟ امروز در این مقاله میخواهیم با کمک هم به این موضوع بپردازیم با روغن سیتی همراه باشید.
روغن گردشی چیست؟
معمولاً روغن گردشی در سیستم‌هایی استفاده می‌شود که آلودگی محیطی زیادی دارند. به همین جهت روغن گردشی باید قابلیت بالایی در فیلتراسیون داشته باشد تا بتوان انواع ترکیبات اضافی موجود در روغن را بدون مشکل جدا کرد.
آب و هوا دو مورد از مهم‌ترین آلاینده‌های موجود در سیستم‌های حاوی روغن‌های گردشی هستند. از این روی روغن گردشی باید قابلیت جداشوندگی بالایی داشته باشد.
سیستم‌های حاوی روغن گردشی خوردگی بالایی دارند و وجود ترکیباتی مثل آب و هوا می‌تواند اکسید شدن روغن را به دنبال داشته باشد پس روغن گردشی مورد استفاده در این سیستم‌ها باید قابلیت ضد خوردگی و ضد اکسایش هم داشته باشد.
از مشخصات مهم روغن گردشی میزان ویسکوزیته آن است. با بالا رفتن بیش از اندازه ویسکوزیته سیستم پمپاژ دچار مشکل شده و کاهش بیش از اندازه ویسکوزیته هم خاصیت روانکاری روغن صنعتی را با اختلال مواجه می‌کند.
معمولاً روغن‌های گردشی روغن معدنی هستند و برای داشتن خاصیت ضد خوردگی، ضد اکسایش و عدم ترکیب شدن با آب و هوا در آن‌ها از انواع مواد افزودنی استفاده می‌شود.
در برخی از انواع این روغن‌ها که در سیستم‌های هیدرولیک استفاده می‌شود برای افزایش میزان تحمل بار ترکیباتی خاص به روغن اضافه می‌شود.
کاربرد روغن گردشی
روانکارهای صنعتی در انواع مختلفی روانه بازار شده‌اند که هر یک برای کاربرد خاصی تولید شده‌اند. یکی از روانکارهای پر کاربرد در صنعت، روغن گردشی است. روغن های گردشی برای سیستم‌های بسته‌ای که در عین روانکاری نیاز به انتقال حرارت دارند و یا میزان الودگی در آن‌ها زیاد است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روغن‌های گردشی در سیستم‌های گردشی و هیدرولیکی کاربرد دارد که برخی از این سیستم‌ها عبارت هستند از: جعبه دنده‌ها (گیربکس)، سیستم‌های حاوی چرخ زنجیر، سیستم‌های هیدرولیک پرس، یاتاقان‌های ساده و دستگاه‌های موجود در صنایع نساجی. روغن گردشی را به نام تجاری R&O (Rust and oxidation) هم می‌شناسد. دو نمونه از پرکاربردترین روغن های گردشی روغن هیدرولیک و روغن دنده صنعتی هستند که به ترتیب برای سیستم های هیدرولیک و برای سیستم‌های چرخ‌دنده دار مختلف استفاده می‌شوند.
مشخصات روغن گردشی چیست؟
روغن گردشی عموما در سیستم‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که آلودگی محیطی زیادی وجود دارد. از این رو باید روغن گردشی قابلیت بالایی در فیلتراسیون داشته باشد تا بتوان به راحتی انواع ترکیبات اضافی موجود در روغن را از آن جدا کرد. دو مورد از مهم‌ترین آلاینده‌های موجود در سیستم‌های حاوی روغن های گردشی، آب و هوا است. به همین علت روغن گردشی باید قابلیت جداشوندگی بالا و راحتی از آب و هوا داشته باشد.
سیستم‌های حاوی روغن گردشی عموما خوردگی بالایی دارند (نظیر انواع سیستم‌های انتقال قدرت گیربکسی) و وجود ترکیباتی نظیر آب و هوا می‌تواند منجر به اکسید شدن روغن شود، از این رو روغن گردشی مورد استفاده در این سیستم‌ها باید قابلیت ضد خوردگی و ضد اکسایش هم داشته باشد. یکی دیگر از مشخصات مهم روغن گردشی میزان ویسکوزیته (گرانروی) روغن است، چرا که با بالا رفتن بیش از اندازه ویسکوزیته، سیستم پمپاژ به مشکل خواهد خورد و با کاهش بیش از اندازه ویسکوزیته هم وظایف روانکاری روغن به خوبی انجام نخواهد شد.
روغن‌های گردشی عموما روغن های معدنی هستند و برای اینکه مشخصات ضد خوردگی، ضد اکسایش و عدم ترکیب شدن با آب و هوا را داشته باشند، از انواع مواد افزودنی استفاده می‌شود. در برخی از انواع این روغن‌ها که در سیستم‌های هیدرولیک استفاده می‌شود، ترکیباتی به منظور افزایش میزان تحمل بار هم به روغن اضافه می‌شود.
ویسکوزیته روغن گردشی
روغن گردشی با ویسکوزیته گرید های متفاوت تولید می شود که عموما از 32 الی 680 می باشد. در ویسکوزیته گرید های پایینتر روغن سیالیت بهتری دارد و قابلیت پمپاژ آن در سیستم بیشتر می باشد.
مانند روغن گردشی 32 یا روغن گردشی 46. از روغن های گردشی با گرید بالاتر عموما در چرخ دنده ها و یاتاقان های ساده استفاده می شود که نیاز به روانکاری و کاهش اصطحکاک و سایش بین قطعات بیشتر می باشد. نظیر روغن گردشی 220 یا روغن گردشی 320 و بالاتر. در مواقعی که نیاز به ویسکوزیته ایندکس بالاتر و تحمل فشار بیشتر است توصیه می شود از روغن گردشی سنتتیک استفاده شود.
استانداردهای روغن گردشی
روغن گردشی عموما با استانداردهای C و CL تولید می شوند.
روغن گردشی C (استاندارد DIN 51517-1)
روغن گردشی CL (استاندارد DIN 51517-2)
خصوصیات روغن گردشی
روغن گردشی باید در برابر اکسیداسیون مقاوم باشد
روغن گردشی باید دارای خاصیت زنگ زدگی و ضد خوردگی باشد
قابلیت جداپذیری روغن گردشی از آب و هوا
روغن گردشی باید دارای سیالیت مناسب در هوای سرد و شروع به فعالیت سیستم باشد
روغن گردشی باید قابل فیلتراسیون باشد
روانکاری روغن گردشی چگونه است؟
سیستم گردشی روغن یک سری ادوات اصلی دارد مثل مخزن، پمپ، فیلترها و تجهیزات کنترلی. البته بعضی از سیستم‌های پیچیده‌تر و خاص‌تر تجهیزات بیشتری دارند مثل سانتریفیوژ و مبدل‌های حرارتی که هر یک وظیفه خاصی دارند.
پمپ روغن تمیز را با درجه حرارت مطلوب به درون سیستم می‌فرستد. پس از اینکه روغن صنعتی روانکاری و انتقال حرارت را انجام داد به مخزن اصلی برمی‌گردد.
در این قسمت برای جلوگیری از کاهش کیفیت روغن از روش‌های مختلف فیلتراسیون استفاده می‌شود. برخی از سیستم‌ها که گرمای بیشتری تولید می‌کنند به خنک‌کاری بیشتری نیاز دارند.
به همین دلیل از مبدل‌های حرارتی در سیستم گردش روغن استفاده می‌شود تا دمای روغن گردشی در سطح مورد نظر حفظ شود. اگر در سیستمی میزان آلودگی بیشتر باشد یا نیاز به روغن خالص‌تری داشته باشیم در مسیر روغن گردشی از سانتریفیوژ هم استفاده می‌شود تا انواع ترکیبات آلاینده و آب و هوا در سیستم فیلتراسیون از روغن خارج شود.
فیلتراسیون از طریق گرما و استفاده از سیستم‌های مغناطیسی انجام می‌شود. تمام این مراحل باید به صورت دقیق مورد نظارت باشد به همین جهت در سیستم روغن گردشی از تجهیزات مختلف کنترل فشار، دما و … استفاده می‌شود تا روغن در وضعیتی پایدار روانکاری سیستم گردشی را انجام دهد.
در صورت کاهش کیفیت روغن در این سیستم‌ها نیاز نیست همه روغن موجود در سیستم را عوض کنید کافیست برای افزایش کیفیت روغن مقداری روغن گردشی جدید به سیستم اضافه کنید.
ویژگی های روغن گردشی چیست؟
۱. روغن گردشی داشتن قابلت فیلتراسیون دارد. برای روغن‌های گردشی آب‌وهوا یک نوع آلاینده محسوب می‌شود که باید در هنگام انجام عمل فیلتراسیون این دو آلاینده به‌راحتی از آن جدا شوند و روغن باید این خاصت مهم جداشدگی را داشته باشد.
۲. روغن گردشی خاصیت ضد اکسایش دارد یعنی در برابر اکسیداسیون مقاوم است. همچنین دارای ویژگی ضدخوردگی و زنگ‌‌زدگی است به این دلیل که در سیستم‌های مختلف مثل سیستم‌های هیدرولیکی به دلیل وجود آب‌وهوا روغن سریع‌تر اکسید شده پس باید دارای خاصیت ضدخوردگی و ضداکسایش باشد.
۳. این روغن خوب و مرغوب از ایجاد و تشکیل لجن و کف جلوگیری می‌کند.
زمان تعویض روغن هیدرولیک گردشی
عوامل مختلفی ازجمله نوع کارکرد در تعیین زمان تعویض روغن تأثیر دارد و نمی‌توان یک زمان مشخص و یکسان برای تعویض روغن هیدرولیک تمامی خودروها تعیین کرد.
می‌توانید از طریق کیفیت روغن هم زمان تعویض آن را متوجه شوید. هر گونه تغییر رنگ و بو در روغن مثل تیره یا مات شدن و بوی سوختگی نشان از رسیدن زمان تعویض روغن هیدرولیک است.
اگر در تعویض روغن سهل‌انگاری کنید ممکن است خسارت جدی و جبران‌ناپذیری برای خودرو ایجاد کند. روغن هیدرولیک در سیستم خودرو نقش انتقال‌دهنده انرژی را به عهده دارد و اگر کیفیت آن پایین باشد سیستم ماشین با اختلاف یا توقف مواجه خواهد شد.
از جمله عواملی که موجب فساد سریع روغن می‌شود دمای بالا است که نواحی گرمسیر سرعت فساد روغن را بالا می‌برد. پس بهتر است روغن هیدرولیک در مناطق گرم با فاصله زمانی کم تعویض شود.
ایجاد کف کردن، وجود آثار اکسیده شدن، سفت شدن و پایین آمدن سطح روغن از دیگر عواملی است که نشان دهنده سلامت روغن هیدرولیک است.
روغن‌های صنعتی ویسکوزیته متفاوتی دارند به همین دلیل هرپز نباید دو روغن صنعتی با هم مخلوط کنید. بهتر است اول روغن کهنه را تخلیه کرده بعد روغن تازه را جایگزین کنید.
خرید روغن گردشی
پیش از خرید روغن گردشی توصیه های سازنده دستگاه را مطالعه کنید. قبل از خرید روغن گردشی توجه کنید که این نوع روغن انواع بسیار گسترده و کارایی وسیعی دارند پس با توجه به نیاز خود اقدام به خرید روغن گردشی کنید. هرگز از روغن با ویسکوزیته متفاوت به جای ویسکوزیته پیشنهاد شده توسط سازنده دستگاه استفاده نکنید.
اگر تمایل به معادل یابی روغن گردشی و استفاده از برند دیگر دارید به استانداردها و پایه روغن گردشی توجه کنید. با خرید روغن گردشی مناسب باعث افزایش عمر دستگاه و عملکرد خوب آن در شرایط سخت می شوید. بعد از خرید روغن گردشی همواره روغن را بررسی کنید و به توصیه های سازنده جهت تعویض روغن گردشی عمل کنید.
