نقش روغن هیدرولیک در خودرو و زمان تعویض آن

روغن هیدرولیک چیست؟

روغن هیدرولیک نوعی سیال برای انتقال قدرت و به حرکت درآوردن قطعات متحرک خودرو می باشد. این روغن ها به دو نوع روغن های سنتتیک و روغن های نفتی تقسیم بندی می شود. این روغن از دو عامل فشار و جریان جهت انتقال قدرت استفاده می کند. روغن های هیدرولیک فقط در خودروهای سبک بکار نمی روند، بلکه از این روغن ها می توان در جرثقیل ها، پمپ ها و جک ها استفاده کرد. بطور کلی می توان که در سیستم هیدرولیک مهم ترین بخش مربوز به روغن است، بدون روغن سیستم نمی تواند کارآیی مناسبی داشته باشد.

عملکرد روغن هیدرولیک بسته به نوع استفاده از آن به عوامل متفاوتی بستگی دارد:

1. گرانروی یا ویسکوزیته ی روغن(وزن روغن)

2. درجه حرارت عملکردی

3. میزان مقاومت لایه های روغن

4. PH و خاصیت اسیدی روغن

5. مقاومت در برابر اکسید شدن

6. خاصیت جذب کنندگی روغن

زمان تعویض روغن هیدرولیک

زمان تعویض روغن هیدرولیک به عوامل مختلفی بستگی دارد که در صورت مشاهده این موارد باید آن را تعویض کرد.

•  تیره شدن رنگ روغن
• به مشام رسیدن بوی سوختگی از روغن
• کف کردن سطح روغن
• افزایش سفتی روغن
• سیاه و مات شدن روغن
• وجود ذرات معلق درون روغن
• پایین آمدن سطح روغن مخزن

نکته ای که در این زمینه مهم است و باید به آن توجه کرد این است که در تعویض روغن هیدرولیک به دلیل خاص بودن ترکیبات سازنده آن و همین طور گرانروی پایین روغن هیدرولیک، نباید روغن های مختلف را با هم ترکیب و به سیستم هیدرولیک اضافه کرد. همین طور بهتر قبل از اضافه کردن روغن جدید، تمام روغن کهنه را تخلیه و سپس اقدام به اضافه کردن روغن جدید کرد.

البته راه‌هایی برای افزایش زمان تعویض روغن هیدرولیک وجود دارد، از جمله:

• اطمینان حاصل کنید که هر روغنی که استفاده می‌کنید با کیفیت بالا و از یک تامین کننده است که می‌تواند در صورت نیاز پشتیبانی فنی را ارائه دهد.
• مراقب شرایط تعویض روغن هیدرولیک باشید. اطمینان حاصل کنید که مایع همیشه تمیز نگه داشته می‌شود.
• در صورت زیاد شدن اکسیداسیون یا آلودگی، هرچه سریع‌تر برای تعویض روغن اقدام کنید.

در حالی که کاربر می‌تواند با این راهکارها به حفظ عمر روغن کمک کند، روش‌های مختلفی نیز برای اطمینان از عمر طولانی روغن هیدرولیک در خود روغن وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از مواد افزودنی. مواد افزودنی مورد استفاده در روغن بستگی به این دارد که روغن برای چه کاری در سیستم استفاده می‌شود. این به روغن اجازه می‌دهد در شرایط مختلف کار کند.

• ضد سایش: طول عمر قطعات و ماشین آلات هیدرولیک را افزایش می‌دهد.
• جریان سرد: این مواد افزودنی، سیستم را قادر می‌سازد در محیط‌های بسیار سرد کار کند.
• ضد کف: یک ماده ضد کف برای روغن هیدرولیک باعث کاهش کف در مایع که گاهی اوقات توسط مواد شوینده ایجاد می‌شود، خواهد شد. این کف کردن می‌تواند کیفیت روانکاری محصول را کاهش داده و در نتیجه باعث آسیب شود.
• آنتی اکسیدان: امکان استفاده طولانی تر بدون تغییر روغن و همچنین کاهش رسوب لجن را فراهم می‌کند.
• ضد زنگ: یک پوشش محافظ ایجاد کرده که خطر آسیب زنگ ناشی از تماس با اکسیژن را کاهش می‌دهد.

چگونه روغن هیدرولیک فرمان را چک کنیم؟

اگر هنگام چرخاندن فرمان صدایی به گوش می‌رسد نشانه اصطکاک و عملکرد نادرست این روغن است. این روش یکی از راه‌های ساده برای تشخیص صحت عملکرد روغن هیدرولیک فرمان ماشین است.

اما روغن هیدرولیک را در مخزن نیز می‌توان آزمایش نمود. مخزن روغن معمولاً به شکل استوانه‌ای شکل، شفاف و در نزدیکی تسمه هیدرولیک خودرو نصب می‌شود و کلاهکی مخصوص با به عبارتی شاخص دارد. البته در برخی خودروها ممکن است مکان مخزن تغییر کند و یا به‌جای پلاستیک شفاف از فلز ساخته شود. برای چک کردن روغن هیدرولیک مراحل زیر را انجام دهید:

۱– مخزن‌های شفاف سطح روغن را از بیرون نیز نشان می‌دهند اما در هر حال می‌تواند از گیج روغنی که بر روی درب مخزن نصب می‌شود نیز کمک بگیرید. بر روی دیواره خارجی مخزن معمولاً عباراتی مانند Hot (نشان‌دهنده سطح مناسب روغن در زمانی که موتور مدتی کار کرده) و Cold (سطح مناسب روغن هنگامی‌که موتور سرد است) درج‌ شده است. میزان روغن را با توجه به وضعیت خودروی خود چک کنید.

۲– می‌توانید گیج نصب‌شده بر روی درب مخزن را بیرون آورده و ببینید تا چه اندازه به روغن آغشته شده است. در این مرحله گیج را با یک دستمال سفید تمیز کنید. روغن هیدرولیک باید شفاف و رنگ آن به کهربایی نزدیک باشد.

۳- روغن‌های هیدرولیک در معرض آلودگی‌های زیادی قرار دارند. اگر روغن هیدرولیک رنگ قهوه ای سوخته یا سیاه دارد به معنای آلودگی توسط ذرات پلاستیکی سیستم فرمان است و باید به‌سرعت تعویض گردد. همچنین در چنین مواقعی احتمالاً قسمت‌های دیگری از سیستم هیدرولیک نیز دچار مشکل شده‌اند.

۴– با توجه به خاموش یا روشن بودن خودرو مخزن هیدرولیک را با روغن مناسب پر کنید. روغنی که استفاده می‌کنید باید از گرانروی مناسب برخوردار باشد.

۵– در شرایط اضطراری که روغن هیدرولیک در اختیار ندارید می‌توانید از واسکازین استفاده نمایید. واسکازین گیربکس‌های اتوماتیک شباهت زیادی به روغن هیدرولیک دارد اما رنگ آن صورتی یا قرمز است.

فاکتور های خرید روغن هیدرولیک مناسب

• اول این که توجه جدی به گرید و ویسکوزیته یا همان گرانروی روغن داشته باشید.
• به کیفیت روغن دقت داشته تا بتوانید محصولی در خور توجه را به دست آورید و به این شکل عمر ماشین تان را بالا ببرید.
• در کنار این مسائل، نوع کاربردی هم فرق می کند. خرید روغن هیدرولیک شما باید به این هم دقت کنید که در چه اموری از ماشین استفاده می کند.
• مسئله مهم دیگر ساختار روغن است. بیشتر روغن ها بر پایه نفتی تولید می شوند که این ممکن از از درجات کیفی گوناگونی برخوردار باشند.

در هر صورت موارد و شاخص های مهمی در انتخاب روغن هیدرولیک وجود دارد که به آن ها در این جا اشاره شد.

سخن پایانی تعویض روغن هیدرولیک خودرو

روغن هیدرولیک باید در دوره‌های زمانی مشخص تعویض بشود که این دوره زمانی معمولا در دفترچه راهنمای خودرو ذکر می‌شود. با گذشت زمان، گرمای موتور و شرایط جوی محیط باعث می‌شوند روغن نتواند وظیفه‌اش را به خوبی انجام بدهد، در این صورت به اجزاء سیستم هیدرولیک آسیب خواهد رسید. بهتر است بدانید تعویض روغن بسیار ارزان‌تر از عوض کردن چرخ دنده و پنیون و یا پمپ هیدرولیک تمام می‌شود.

چرا که سایش و شکستگی و خوردگی اجزای سیستم فرمان، فقط یکی از عوارض عوض نکردن به موقع روغن هیدرولیک فرمان است. باقی ماندن روغن فاسد در سیستم فرمان می‌تواند در نهایت موجب رسوب آلودگی‌ها در مخازن و لوله‌ها و گرفتگی آنها شود. در این صورت حتی پس از تعویض روغن هیدرولیک، با مشکلاتی در سیستم فرمان خودرو مواجه خواهید بود که جز با زدودن رسوب و گرفتگی برطرف نمی‌شوند.

توجه کنید که روغن‌های هیدرولیک مختلف را حتی در صورت یکسان بودن گرانروی، نباید با یکدیگر مخلوط کنید. بنابراین همیشه از یک مارک روغن هیدرولیک استفاده کنید.