محدوده دمایی روغن حرارتی چقدر است؟ روغن حرارتی نوعی روغن صنعتی می باشد که جزو پرمصرف ترین سیالات در صنعت است. محدوده دمایی روغن حرارتی بر اساس نوع آن تعیین می شود. زیرا برخی از روغن های صنعتی برای سیستم های باز و برخی دیگر برای سیستم های مداربسته تولید می شوند. قطعا محدوده دمایی روغن حرارتی در سیستم های مداربسته بیشتر است. زیرا این نوع از تجهیزات و ماشین آلات بر اثر کارکرد مداوم، با داغی و حرارت زیادی مواجه می شوند. در مطلب پیش رو قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم با روغن سیتی همراه باشید.
روغن انتقال حرارت
روغن های انتقال حرارت همانطور که از نام آنها پیداست یک نوع روغن صنعتی بر پایه روغن معدنی تصفیه شده با حلال های خاص هستند که به منظور انتقال حرارت از یک طرف فرایند به طرف دیگر فرایند مورد استفاده قرار میگیرند.
روغن های انتقال حرارت که عموما با عنوان روغن حرارتی شناخته میشوند وظیفه ذخیره انرژی گرمایی و انتقال آن به طرف دیگر فرایند با دارند به عبارت ساده تر روغن انتقال حرارت با انتقال گرما از گرم شدن بیش از حد سیستم یا دستگاه جلوگیری میکند.
روغن های انتقال حرارت به طور عمده به دو دسته تقسیم میشوند:
1. روغن‌های معدنی: این نوع روغن‌ها از نفت خام استخراج میشوند و در دمای بالا و فشار بالا تصفیه میشوند. آنها دارای خواص خوبی برای انتقال حرارت هستند و به‌طور گسترده‌ای در صنایع مختلف استفاده میشوند.
2. روغن‌های سنتتیک: این نوع روغن‌ها به‌طور مصنوعی تولید میشوند و از ترکیبات شیمیایی مختلف ساخته میشوند. آنها دارای خواص بهتری نسبت به روغن‌های معدنی برای انتقال حرارت هستند و در برخی موارد خاص، مانند در صنایع بالاخص در موتورهای هواپیماها و خودروها، استفاده میشوند.
روغن های انتقال حرارت چه ویژگی هایی باید داشته باشند؟
یکی از مهمترین ویژگی روغن های انتقال حرارت ظرفیت حرارتی بالای آنها میباشد که در ادامه به معرفی برخی دیگر از ویژگی های روغن های حرارتی میپردازیم.
1. داشتن ضریب انتقال حرارت بالا: روغن‌های حرارتی باید به گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند حرارت را به صورت کارآمد از مبدا به مقصد انتقال دهند.
2. پایداری در دمای بالا: این روغن‌ها باید قادر باشند در دماهای بالا نیز کار کنند و نباید در اثر دمای بالا تجزیه شوند یا خصوصیات خود را از دست بدهند.
3. عدم اکسید شدن: روغن‌های انتقال حرارت نباید به راحتی اکسید شوند چون این می‌تواند باعث تغییر خصوصیات آنها شود و باعث ایجاد رسوبات در سیستم شود.
4. نقطه جوش بالا: این روغن‌ها باید نقطه جوش بالایی داشته باشند تا در دمای بالا بخار نشوند.
5. نقطه یخ زدگی پایین: این روغن‌ها باید در دماهای پایین نیز قادر به جریان باشند و نباید یخ بزنند.
6. خنک کنندگی خوب: روغن‌های انتقال حرارت باید قادر باشند حرارت را به صورت کارآمد از سیستم خارج کنند.
7. عدم خوردگی: این روغن‌ها نباید باعث خوردگی قطعات سیستم شوند.
8. بی‌ضرر بودن برای محیط زیست: روغن‌های انتقال حرارت باید بی‌ضرر برای محیط زیست باشند و در صورت ریختن یا دفع، آسیبی به محیط زیست وارد نکنند.
انواع روغن انتقال حرارت در چه مواردی با یکدیگر متفاوت‌اند؟
- نقطه اشتعال :
روغن انتقال حرارتی که به طور قابل توجهی نقطه اشتعال بالاتری از دیگر روغن‌ها داشته باشد، کاربرد بیشتر نسبت به سایرین دارد زیرا به این معنی است که می‌تواند در برابر دمای بالاتر بدون جوشیدن یا آتش گرفتن مقاومت کند و آن را به گزینه امن‌تری برای استفاده در محیط‌ها با دمای بالا تبدیل میکند.
- نقطه ریزش :
نقطه ریزش روغن انتقال حرارت دمایی است که در آن روغن شروع به جامد شدن میکند، بنابراین روغن انتقال حرارتی که عدد نقطه ریزش پایین‌تری داشته باشد می‌توان از آن در محیط‌های نسبتا سرد بدون مشکل استفاده کرد.
- پایداری حرارتی :
پایداری حرارتی روغن‌های انتقال حرارت موجب مقاومت در طولانی مدت، دمای بالا و بدون شکستگی می‌شود.
- سمیت :
روغن انتقال حرارتی که غیر سمی باشد، آن را به گزینه‌ای امن‌تر برای استفاده در اطراف افراد و حیوانات تبدیل میکند.
- زیست تخریب پذیر :
تجدیدپذیر ساخته شدن روغن انتقال حرارت نیز بسیار مهم است و آن را به گزینه‌ای سازگار با محیط زیست تبدیل میکند.
عمر مفید روغن انتقال حرارت
هنگامی که قصد انتخاب روغن انتقال حرارت را دارید، قطعا دانستن عمر مفید این روغن یکی از مهم ترین سوالات شما خواهد بود. با توجه به کیفیت و نوع روغن هایی که امروزه تولید می شوند، باید گفت که از این روغن ها می‌توان به راحتی تا چندین سال استفاده کرد.
البته ویژگی ها و مشخصات کاهش کیفیت روغن به پارامترهای متعددی بستگی دارد. چرا که روغن حرارتی طبیعی با اکسیژن واکنش می دهد و اگر دنبال روغنی با عمر بالا هستیم باید مقاومت به اکسایش در این روغن ها را مورد توجه قرار دهیم. اسیدهای طبیعی که احتمال خوردگی را افزایش می دهند، در طی واکنش هیدروکربن های اشباع با اکسیژن به وجود می آیند.
ترکیبات پلیمری هم در این بین به وجود می آیند که سبب ایجاد رسوب و لجن در روغن می شوند. وجود مس و آلودگی هایی نظیر گرد و خاک، آب و زنگ زدگی در سیستم، میزان اکسیداسیون را افزایش می‌دهد. پس بهتر است از مس در سیستم های انتقال حرارت تا جای ممکن استفاده نشود.
علاوه بر تمام ویژگی ها و مشخصات گفته شده باید ویژگی های انتقال حرارت روغن هم به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد.
هدایت گرمایی در واقع نشان دهنده میزان انتقال حرارت انجام شده بین لوله و فیلم روغن ایجاد شده بر روی آن است. متوسط نرخ انتقال حرارت باید برای سیستم مورد نظر مناسب باشد.
فشار بخار موجود در سیستم در هنگام کار در بالاترین دمای رنج کاری، می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که آیا نیاز است سیستم انتقال حرارت را تحت فشار قرار دهیم یا خیر.
همان طور که مطالعه کردید، متوجه شدید که برای انتخاب روغن انتقال حرارت باید فاکتورهای متعددی را مد نظر قرار دهید ولی فراموش نکنید که با به کارگیری یک روغن مناسب هم کارایی سیستم شما افزایش می یابد و هم عمر سیستم انتقال حرارت شما بیشتر خواهد شد.
روغن مقاوم به حرارت
محدوده دمایی روغن حرارتی یا روغن مقاوم به حرارت بر اساس چند پارامتر تعیین می شود. به طور مثال اگر قصد خرید روغن صنعتی برای سیستم های باز را داشته باشیم باید به سراغ روغن هایی برویم که محدوده دمایی آن ها بین 180 الی 185 درجه سانتی گراد می باشد. اما اگر بخواهیم این روغن را در سیستم های مداربسته بکار بگیریم باید روغن هایی را انتخاب کنیم که محدوده دمایی آن ها بین 250 الی 400 درجه سانتی گراد است. زیرا این سیستم ها از گرما و حرارت بیشتری برخوردار هستند و روغن های صنعتی می توانند از آسیب به قطعات بر اثر گرما جلوگیری کنند.
از مهم ترین وظایف این روغن ها، انتقال حرارت به سایر سطوح دستگاه می باشد. اگر به دنبال روغنی هستید که محدوده دمایی بسیار بالایی دارد توصیه می کنیم به سراغ روغن بهران حرارت بروید. این برند در کنار برندهایی همچون پارس، ایرانول و …. جزو برترین برندهای موجود در کشور به شمار می روند که اغلب کارخانجات و واحدهای تولیدی برای خرید روغن صنعتی به سراغ آن ها می روند. توصیه می کنیم در هنگام تحقیق راجع به محدوده دمایی روغن حرارتی به نیاز دستگاه نیز توجه داشته باشد. نمی توان از هر روغنی برای تمام دستگاه ها و ماشین آلات صنعتی استفاده کرد.
توجه داشته باشید که استفاده از روغن های معمولی در سیستم ها و تجهیزاتی که دمای بالایی دارند کار نادرستی است. زیرا خطر تبخیر روغن وجود دارد. علاوه بر آن شاهد آسیب جدی به قطعات نیز خواهیم بود. اما روغن های حرارتی قادرند در دمای بالا، عملکرد خود را حفظ کنند. از ویژگی های مهم روغن های حرارتی می توان به پایداری در برابر اکسایش، جلوگیری از تشکیل رسوب و لجن، عملکرد عالی در دمای پایین اشاره کرد.
محدوده دمایی روغن حرارتی
تمام روغن های حرارتی و روانکار از یک محدوده دمایی برخوردار هستند که غالبا توسط تولیدکننده تعیین می شود. اما به طور کلی روغن های انتقال حرارت محدوده دمایی بالایی دارند. به این معنا که کارایی خود را در حرارت زیاد از دست نمی دهد و با مشکلاتی مانند تبخیر یا اشتعال مواجه نمی شود. لازم به ذکر است که رعایت محدوده دمایی توسط مصرف کننده نیز اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل بهتر است قبل از خرید روغن های صنعتی، به بررسی دمای تجهیزات بپردازید و روغنی را خریداری کنید که با نیاز دستگاه سازگار است.
روغن های حرارتی در بررسی ها و آنالیزهای آزمایشگاهی به شکل انتقال حرارت باز و بسته مورد آزمایش قرار می گیرند. در سیستم های بباز اکسیژن و هوا ارتباط مستقیمی با روغن دارند و با آن در تماس می باشند. به همین دلیل گرمای تولید شده در این سیستم ها کمتر خواهد بود. بهترین دما برای روغن های مذکور 180 الی 185 درجه سانتی گراد است. اما این شرایط در سیستم های بسته وجود ندارد و اکسیژن و هوا هیچ ارتباطی با روغن برقرار نمی کنند. به همین دلیل دمای تولید شده بسیار زیاد خواهد بود و اگر محدوده دمایی روغن حرارتی بالا نباشد با خطراتی همچون اشتعال یا تبخیر مواجه خواهیم بود. این روغن ها با محدوده دمایی 250 الی 400 درجه سانتی گراد به تولید می رسند.
بهترین روغن مقاوم به حرارت برند ایرانی
در بخش قبل اشاره کردیم که برندهای فعال در زمینه روغن های صنعتی در کشورمان زیاد هستند که اغلب آن ها از تولیدات باکیفیت برخوردار می باشند. اگر سری به بازار بزنید به خوبی متوجه می شوید که علاوه بر برندهای ایرانی، برندهای خارجی نیز جایگاه ویژه ای در این بازار دارند. انتخاب هر کدام از آن ها ارتباط مستقیمی با میزان بودجه مصرف کننده دارد. بهران : برند بهران یکی از برترین برندهای تولیدکننده روغن انتقال حرارت در کشور می باشد که از سابقه درخشانی در این عرصه برخوردار است.
از محصولات این برند می توان به روغن های انتقال حرارت باز و بسته اشاره کرد که محدوده دمایی آن ها از 180 درجه ( باز ) و 320 درجه ( بسته ) برخوردار می باشد. پارس : کمتر کسی وجود دارد که نام برند پارس را نشنیده باشد. این برند در کنار برند بهران و ایرانول، جایگاه مناسبی در بازار ایران دارد. محدوده دمایی روغن حرارتی پارس برای سیستم های باز 180 درجه سانتی گراد و برای سیستم های بسته 300 درجه سانتی گراد می باشد.
