نحوه روغن کاری سیم بکسل

نحوه روغن کاری سیم بکسل : در صنعت آسانسور، یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اجزاء آسانسورهای کششی، هیدرولیکی جک غیر مستقیم و بالابرها، “طناب فولادی” یا اصطلاحاً “سیم بکسل” است. طناب‌های فولادی یا سیم بکسل‌ها علاوه بر معلق نگه داشتن کابین و وزنه‌های تعادل آسانسور در داخل چاه و ایجاد و حفظ ایمنی استفاده کنندگان از آسانسور، باعث انتقال نیروی حاصل از سیستم محرکه از طریق اصطکاک بین شیار فلکه اصلی موتور و طناب فولادی و در نتیجه جابجایی کابین می‌شوند. در این مقاله نگاهی به ساختار سیم بکسل، روغن کاری سیم بکسل آسانسور و انواع روش‌های روغنکاری خواهیم داشت. با روغن سیتی همراه باشید.

سیم بکسل آسانسور چیست؟

سیم بکسل نوعی طناب است که از الیاف فولاد ساخته می‌شود. جهت ساخت سیم بکسل، در ابتدا چندین تار سیم(Wireبه دور یک سیم مرکزی پیچیده می‌شود و یک رشته(Strand) را تشکیل می‌دهند. سپس تعدادی رشته به‌ صورت مارپیچ به دور یک مغزی یا هسته تابیده شده و تشکیل طناب فولادی یا سیم بکسل(Wire Rope) را می‌دهند. جنس هسته معمولاً از فولاد، فیبر و حتی پلاستیک است. طناب‌های فولادی با هسته فیبر، دارای استحکام کمتری نسبت به طناب‌های فولادی با هسته فولادی هستند؛ اما انعطاف پذیری بیشتری دارند.

نحوه نگهداری سیم بکسل در انبار، چگونگی باز کردن سیم بکسل از قرقره، نحوه اتصال، چگونگی بارگذاری(با فشار زیاد یا تکان‌های ناگهانی)، سرعت توقف یا راه اندازی سیم بکسل، روغن کاری سیم بکسل آسانسور و … عواملی هستند که بر عملکرد و طول عمر آن تأثیر گذارند.

دلایل روانکاری یا روغن کاری سیم بکسل آسانسور

سیم بکسل‌های آسانسور که معمولاً بر روی درام‌ها یا در شیار فلکه‌ها خم می‌شوند، مانند هر قطعه فلزی دیگر فرسوده می‌شوند، بنابراین می‌بایست سیم بکسل را مانند هر قطعه مکانیکی دیگری روغن کاری نمود. روانکاری یا روغن کاری سیم بکسل آسانسور هم از جنبه ایمنی و هم از جنبه اقتصادی لازم و ضروریست.

جنبه ایمنی

از آنجا که سیم بکسل‌ها در تجهیزاتی مانند جرثقیل‌ها، آسانسورها، تاور کرین‌ها و بالابرها کاربرد فراوان دارد، اغلب یک قطعه اساسی در بالا بردن، بکسل کردن، کشیدن، متوقف کردن و یا عملیات مشابه هستند و چنانچه در حین استفاده پاره ‌شوند، می‌تواند باعث صدمات شدید مالی و جانی یا مرگ شوند. لذا نگهداری آن دارای اهمیت بسیار زیادی است که در صورت عدم نگهداری صحیح  باعث بروز خسارات جبران ناپذیری می‌شود.

جنبه اقتصادی

با پیشرفت تکنولوژی، روز به روز بر ظرفیت حمل بار آسانسورها و سرعت آنها افزوده می‌شود. این در حالیست که قطر فلکه اصلی موتورها و و در نتیجه آن قطر سیم بکسل‌ها که تابعی از قطر فلکه موتور است، بدلیل کوچک شدن ابعاد موتورهای الکتریکی، کاهش یافته است. مجموع این عوامل(افزایش بار، افزایش سرعت حرکت سیم بکسل، کاهش قطر فلکه موتور و کاهش قطر سیم بکسل) سبب افزایش فشار وارد بر سیم بکسل در شیار فلکه می شود.

مطابق بررسی‌های بعمل آمده، عمر مفید طناب‌های فولادی که به خوبی نگهداری و روغنکاری می‌شوند، 80% بیشتر از طناب‌های فولادی خواهد بود که خشک تحت بار عمل می‌کنند و روغنکاری نمی‌شوند.

بنابراین با روغن کاری سیم بکسل آسانسور به صورت صحیح و منظم می‌توان عمر طناب فولادی را چندین بار افزایش داد و در هزینه‌های نگهداری(شامل هزینه‌های نیروی انسانی، هزینه توقف و از کار افتادگی سیستم و هزینه‌های سرمایه‌ای) صرفه جویی نمود. در حالت کلی توصیه می‌شود سیم بکسل آسانسورهای با ترافیک بالا سالی یک‌ بار و آسانسورهای کم ترافیک هر ۲۵۰ هزار استارت یک‌ بار روغن‌کاری شوند تا عمر مفید آن افزایش یابد.

روغن کاری سیم بکسل آسانسور، به منظور محافظت از طناب فولادی در برابر زنگ زدگی، خوردگی و نیز کاهش اصطکاک و محافظت در برابر ساییدگی بین سیم‌ها و رشته‌های آن، در جریان تولید است. از یکسو هسته فیبری طناب فولادی به علت اهمیت نقش آن از روغن اشباع می‌شود و روان کننده را جذب می‌نماید و به عنوان یک مخزن برای روانکاری طولانی مدت در حین کار عمل می‌کند.

از سوی دیگر تمامی سیم‌های تشکیل دهنده هر رشته و همچنین کلیه رشته‌های تشکیل دهنده سیم بکسل در طی بافت به روغن مناسب آغشته می‌شود و با روغن پوشش می‌شود. نوع و شیوه روغنکاری با توجه جنس مفتول، کاربرد سیم بکسل و خصوصیات و شرایط محل استفاده از آن متفاوت خواهد بود.

اگر طناب فولادی دارای هسته فولادی باشد، روان کننده(روغن یا گریس) طی فرآیند تولید پیش از بافت سیم‌ها پمپ می‌شود تا امکان پوشش کامل تمام سیم‌ها را فراهم نماید.

به مرور زمان و در طول کارکرد سیم بکسل، روان کننده اولیه کارخانه در اثر بارگذاری، خم شدن و کشیده شدن سیم بکسل، کاهش می‌یابد و رفته رفته روغن اولیه مصرف می‌شود. فیبر هسته به مرور زمان به دلیل تبخیر ناشی از گرمای حاصل از اصطکاک، خشک می‌شود و اغلب رطوبت را جذب می‌کند. لذا بازدید و روغن کاری مجدد، به موقع و منظم سیم بکسل آسانسور ضروری خواهد بود. در طی عمر مفید سیم بکسل، روغنکاری آن باید در فواصل زمانی معین انجام شود تا با جایگزینی روغن از دست رفته در اثر کارکرد، حداکثر محافظت دربرابر زنگ زدگی و سایش درونی به عمل آید.

روغن کاری سیم بکسل آسانسور بهتر است در محلی صورت گیرد که رشته‌ها کمی از هم باز می‌شوند، مثل هنگامی که سیم بکسل از روی فلکه عبور می‌کند یا روی درام پیچیده می‌شود. در اینصورت روغن بهتر جذب می‌شود. روغنی که برای روغنکاری طناب فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد باید به راحتی در سیم بکسل نفوذ نموده، قسمت‌های داخلی و سطح خارجی آن را بپوشاند، با آب شسته نشود و در برابر رطوبت و زنگ زدگی از آن محافظت نماید.

اقدامات قبل از روغن کاری سیم بکسل

1_ اگر کابل سیم بکسل کثیف باشد یا لایه‌های روانکاری و روغن کاری شده سفت شده اند یا سایر آلاینده‌ها را بر روی آنها انباشته کرده اند، باید با استفاده از یک برس سیمی آغشته شده به حلال‌های نفتی، هوای فشرده یا بخار پاک شود.

2_سیم بکسل را بلافاصله خشک و روغن کاری کنید تا از زنگ زدگی جلوگیری شود.

نکته : در زمان روغن کاری سیم بکسل می‌توان از اسپری، قلم مو، پارچه یا پمپ فشار استفاده کرد. ازهوای فشرده و بخار برای پاکسازی آن در متراژهای بزرگ و صنعتی به دلیل تسریع در روند کار استفاده می‌شود. چرا که بلافاصله باید بعد از پاکسازی روند روغن کاری باید ادامه پیدا کند.

بهترین زمان برای روغن کاری زمانی است که نخ ها به خوبی از هم جدا شده باشند. این مشکل زمانی رخ می دهد که سیم بکسل از روی چرخ قرقره عبور کند یا به دور آن بپیچد. زیرا در این صورت روغن توسط قسمت های داخلی طناب بکسل و هسته بهتر جذب شده و عملکرد بهتری دارند.