در این مطلب میخواهیم در مورد خصوصیات روغن صنعتی سخن بگوییم و همینطور ویژگی های آن را بررسی کنیم. روغن های صنعتی به دسته وسیعی از روانکارهای صنعتی گفته می شود که کاربردهای بسیاری در صنعت دارند برای آشنایی بیشتر با روغن سیتی همراه باشید. .
درباره خصوصیات روغن صنعتی
کسب اطلاعات پیش از خرید یک محصول کمک زیادی به اطمینان شخص می کند. از این رو بهتر است پیش از خرید محصولاتی خصوصا آن دسته از محصولات که به امور صنعتی مربوط است اطلاعات کاملی به دست آورده و سپس آنها را تهیه کنید. هر روغنی باید با توجه به کار مد نظر تهیه شود که شناخت روغن صنعتی و خصوصیات آن کمک زیادی در انتخاب شخص دارد.
در غیر این صورت ممکن است دست به خرید محصولاتی بزنید که به کار شما ارتباطی نداشته و ضرر های مالی به دنبال خواهد داشت. از این رو شناخت خصوصیات روغن بسیار مهم است.
امروزه روغن های صنعتی زیادی در صنایع مختلف مورد استفاده صنعتگران قرار می گیرند که انواع مختلف آن ها دارای کاربرد های متنوعی هستند. روغن های صنعتی به مجموعه ای از روانکار ها گفته می شوند که دارای محصولات مختلفی نیز می باشد.
این نوع از روغن ها دارای خاصیت های شیمیایی و فیزیکی خاصی هستند و هر یک از آن ها نیز بر اساس خواصشان دارای کاربردهای مختلف و خاصی می باشند.
خصوصیات روغن صنعتی : انواع کاربرد در صنایع مختلف
روغن های صنعتی به علت خاصیت های مختلفی که دارند در قسمت های مختلف صنایع بکار می روند. از کاربرد های روغن صنعتی می توان به استفاده از آن در عملیات های برشکاری و تراشکاری و در برخی از صنایع برای حفاظت از قطعاتی که ممکن است در معرض حرارت یا سایش آسیب ببینند، روانکاری تجهیزات خاص، انتقال نیرو از قسمتی به قسمت دیگر در موتور ها، انتقال حرارت از قطعات به محیط و کاهش دمای آنها، عملیات های حرارتی و … اشاره کرد.
استفاده از روغن صنعتی در صنایع بسیار مهم و حیاتی می باشد و نبود و یا عدم استفاده از این نوع روغن ها می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به این قسمت ها وارد کند.
روغن صنعتی و مواد تشکیل دهنده آن
برای آشنا شدن با روغن صنعتی و خصوصیات آن ابتدا باید ببینیم ازچه موادی تشکیل شده است. ماده تشکیل دهنده همه انواع روغن های صنعتی دو نوع ماده اصلی می باشد.
یکی از این دو نوع ماده اصلی روغن پایه نام دارد که از پالایش مستقیم نفت خام حاصل می گردد . این نوع روغن ماده اصلی و پایه تهیه روغن صنعتی می باشد .
ماده مورد استفاده دیگر در تهیه روغن های صنعتی ،نوعی مواد افزودنی می باشد که به روغن پایه اضافه می گردد و انواع روغن ها صنعتی را پدید می آورد.
پس از مخلوط کردن روغن پایه و مواد افزودنی، انواع روغن های صنعتی و یا گریس نسور با خاصیت های فیزیکی و شیمیایی متفاوت و مورد استفاده تهیه می گردند.
چرا به روغن مواد افزودنی اضافه می کنیم؟
روغن صنعتی در اولین حالت خود که روغن پایه نامیده می شود. دارای ویژگی های لازم جهت استفاده در تجهیزات نبوده و برای تولید روغن با کیفیت که در برابر حرارت و کارهای سنگین بهترین بازدهی را دهد این مواد به روغن پایه اضافه می شود.
- پاك كننده ها و معلق كننده ها Dispersants & Detergent
- بهبود دهنده شاخص گرانروي VI –Improver
- مواد ضداكسيداسيون Anti-Oxidant
- موادضدساییدگي Anti-Wear
- مواد ضدخوردگي و ضد زنگ زدگي Anti-Rust & Oxidation
- مواد پايين آورنده نقطه ريزش Pour Point Depressant
- مواد ضدكف Anti-Foam
مراحل تهیه روغن های صنعتی
در فرایند تهیه روغن های صنعتی باید مراحل مختلفی را طی نمود . هر کدام از این مراحل مکانیسم خاص خود را دارند و فعالیت و کارهای خاصی در هر کدام از مراحل بر روی مواد پایه انجام می شود .
پس از پایان فرایند تولید محصول و طی کردن همه مراحل ساخت فراورده بدست آمده وارد بازار می شود و آماده برای فروش خواهد شد . در ادامه مراحل تهیه روغن های صنعتی را بیان خواهیم کرد :
مرحله اول:
- در طی مرحله اول از تولید روغن های صنعتی ،در ابتدا نفت خام استخراج شده تقطیر می شود .
- در این مرحله نفت خام باید دوبار تقطیر شود .
- فرایند تقطیر در ابتدا در جو و سپس در خلا انجام می شود .
- فراورده بدست آمده از این مرحله مایعی با دمای اشتعال و گرانروی ثابت می باشد .
مرحله دوم:
- هدف از اجرای مرحله دوم از تولید روغن های صنعتی ،ایجاد ته مانده برج تقطیر می باشد .
- جهت انجام این فرایند باید پروپان را به ماده بدست آمده از مرحله اول اضافه نمود . افزودن پروپان در این مرحله به عنوان حلال می باشد .
مرحله سوم :
- مرحله سوم یا مرحله جداسازی ترکیبات نامطلوب آروماتیکی می باشد. طی این فرایند بوسیله روش های شیمیایی خاصی این مواد از ترکیب بدست آمده جدا می شود.
مرحله چهارم:
- در طی این مرحله پارافین های سنگین جامد را با استفاده از روش های مانند انحلال و فیلتراسیون از ماده اصلی جدا کرده و خارج می نمایند.
مرحله نهایی:
در طی مرحله پایانی مواد افزودنی را به روغن پایه بدست آمده از مراحل قبلی اضافه می کنند و در نهایت روغن صنعتی حاصل می گردد .
روغن های صنعتی با پایه نفتی
روغن های صنعتی با پایه نفتی طیف استفاده گسترده ای از روغـن های صنــعتـی مخصوص ماشین آلات داخل منزل و ماشین آلات صنعتی و استفاده های عمومی را دارند . روغن های صنعتی معمولاً در کوره های تقطیر نفت خام به دست می آیند و با گرفتن عناصر مضر مانند گوگرد و فسفر و افزودن عناصری که خواص روغن را بهبود می بخشد .
افزودنی های روغن ، موادی هستند مانند که مقاومت روغن را در دمای بالا ثابت نگه می دارد و به پایداری ویسکوزیته کمک می کند و در نهایت سبب می شود که روغـن های صنــعتـی با پایه نفتی در شرایط کاری مختلف خواص فیزیکی و شیمیایی خود را ثابت نگه دارند.
روغن های صنعتی بر پایه گیاهی
روغن های صنعتی بر پایه گیاهی همانطور که از نام آنها پیداست از فرآوری گیاهان خاص مانند (کاستور ، خردل و کلزا و…. ) به دست می آید. روغن های صنعتی بر پایه گیاهی به همراه افزودنی هایی که خواص روغن بر پایه گیاهی را بهبود می بخشند فرآوری و تولید می شوند .
انواع روغن صنعتی
روغن های صنعتی، همانطور که اشاره شد دارای طیف وسیعی از روغن ها با کاربرد صنعتی هستنــد . یکی از تقسیـــم بندی آنها بر اساس میزان گرانروی می باشد . روغن های صنعتی که برای روانکاری مورد استفاده قرار میگیرند با توجه با کاربردشان در روانکاری در صنایع سبک یا سنگین ، با یک غلظت مشخص ویسکوزیته مورد استفاده قرار می گیرند .
۱) روغن های روانکارهای مهندسی
روانکارهای مهندسی طیف گسترده ای از روغن های روانکار هستند که برای کاربرد و مقاصد مختلف در صنعت از آنها استفاده می شود و معمولاً برای هر مشخصه خاص روانکار مشخص به خود آن تولید می شود مثلاً برای کاربرد طول عمر بالا یا دمای بالا یا دمای پایین یا سازگاری با مواد غذایی و در شرایط کاری در داخل دستگاه یا بیرون دستگاه باید در هر کدام از یک روانکار مشخص استفاده کنیم .
لذا برای همین مقاصد روغن های روانکــار در صنایعی مانند : روغن گیربکس ، روغن کمپرسور ، روغن هیدرولیک و … مورد استفاده قرار می گیرند .
روغن های سبک برای روانکاری ماشین آلات با سرعت بالا و بار کم مورد استفاده قرار می گیرد این روغن ها مناسب برای دستگاه های نساجی برای دستگاه های ساخت و تولید مانند تراش ، فرز ، سی ان سی (CNC) می باشند .
این نوع از روغن ها به منظور روانکاری ماشین آلات با سرعت متوسط و بارهای متوسط مورد استفاده قرار می گیرد و برای روانکاری دستگاه هایی مانند دستگاه های چاپ ، دستگاه های هیدرولیک و … باید به سراغ روانکارها با ویسکوزیته بالاتر رفت .
روغن های سنگین برای روانکاری ماشین آلات با سرعت پائین و بار متوسط و زیاد مورد استفاده قرار می گیرند . روغن ها با ویسکوزیته ۱۰ الی ۳۰ سانتی استوک تا دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد ، برای روانکاری تجهیزات صنعتی در سرعت های پایین و تحت بار سنگین مانند چرخدنده های مارپیچ و دستگاه های حفاری و…. مناسب هستند .
۲) روغن انتقال قدرت – روغن هیدرولیک
روغن هیدرولیک جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در سیستم های هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرند و همه آنها باید دارای مشخصه درجه خلوص بالا و ثابت اکسیداسیون باشند.
روغن هیدرولیک به منظور انتقال قدرت در پمپ های هیدرولیک ، هیدروموتورها و سایر تجهیزات هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرید ، روغن هیدرولیک باید داری گروانروی مشخص باشد اگر که گرانروی از حد مشخصی بیشتر باشد فشار زیادی برای به سیال در آوردن روغن به موتور دستگـــاه وارد می شود و از طرف دیگر اگر گرانروی روغن هیدرولیک از حد مشخصی کمتر باشد نمیتواند قدرت را انتقال بدهد و موجب نشتی زیاد در تجهیزات هیدرولیک می شود .
۳) روغن های انتقال حرارت
روغن های انتقال حرارت جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در فرايند های عملیات حرارتی ، تبرید و … استفاده می شود . اساس این روغن ها همانطور که از نام آن نیز پیدا است برای گرفتن حرارت از محیط و قطعه کار می باشد و این روغن ها با ضریب انتقال حرارت مختلف برای کاربرد های گوناگون تولید می شوند .
یکی از کاربرد های روغن های انتقال حرارت در فرآیند کوینچ کردن یا سریع سرد کردن در سیال پس از عملیات حرارتی مانند عملیات حرارتی پسا جوشکاری PWHT ، عملیات حرارتی بلبرینگ ها و …. می باشد .
۴) روغن های برشی
روغن های برشی جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در فرايند های مانند تراشکاری ، فرزکاری ، چرخدنده تراشی و … استفاده می شود . وظیفـــه روغن های برشی دور کردن براده از سطح قطعه کار و خنک کردن ابزار براده برداری است . این روغن ها به صورت گسترده در ماشینکاری سوپر آلیاژ ها استفاده می شوند .
سایر روغن های صنعتی
الف- روغن های موتور Motor Oil
ب- روغن های توربين Turbine Oil
ج- روغن های چرخ دنده Gear Oil
د- روغن های صنعتی Industrial Oil
ه- روغن های انتقال حرارت Heat Transfer Oil
و- روغن های انتقال قدرت Hydraulic Oil
ز- روغن های خنك كننده تراشكاری Coolant Oil
ح- روغن های محافظ Protecting Oil
ط- روغن های عايق كننده Insulation Oil
ک- روغن های عمليات حرارتی و آبكاری Quenching Oil
ل- روغن های عمليات نورد وشكل دهی فلزات
ق- روغن های ترمز Brake Fluid
ر- روغن گیربکس یا روغن جعبه دنده Gearbox Oil
م- روغن های فرايندی شامل:
س- روغن های نساجی و روغن های فرآيند (روانكاری نرم كنندگی حفاظت جلوگيری ازالكتريسيته ساكن)
ع-روغن های فرايند لاستيک
ف-روغن های فرايند تولید چرم
ظ-روغن های فرايند كنف و……
یک روغن صنعتی خوب چه ویژگی هایی دارد ؟
- جلوگیری از تنش و برخورد ضربه در ابزار آلات مختلف
- آسانی حرکت قطعات در خودروها و ماشین آلات
- پایین آمدن اصطکاک قطعات درگیر درکار
- محافظت از قطعات دستگاه های مورد استفاده در برابر خوردگی، سایش و زنگ زدگی
- افزایش طول عمر وسایل قطعات و دستگاه ها
- انتقال قدرت هیدرولیک
- کاهش مصرف انرژی در صنایع مختلف
- و …
دارا بودن مهر استاندارد کیفیت کالا نیز از دیگر ویژگی های یک روغن صنعتی خوب است .
دارا بودن استاندارد کیفیت کالا سبب اطمینان خاطر استفاده کنندگان از آن می شود .
