انواع روغن های تبرید و خصوصیات آن ها

انواع روغن های تبرید و خصوصیات آن ها : بعد از اینکه مبردهای CFC از رده خارج شدند. روغن های معدنی نیز نیاز به تعویض پیدا کردند. هر چند روغن های معدنی برای استفاده با مبرد های جدید مناسب نیستند. دلیل اصلی این ناسازگاری، خاصیت روغن کاری و توانایی مخلوط شدن روغن های معدنی است.

تلاش های زیادی برای پیدا کردن روش های مناسب برای مبرد های جدید شد. روغن های سینتتیک (synthetic oil) مانند آلکیل بنزن (alkyl benzene) و پلی استر(polyolester)  نیازهای صنعت تبرید را برآورده کردند. روغن های سینتتیک جدید نیستند و در بسیاری از صنایع برای سال ها استفاده می شده اند. و بعد از تغییر مبردهای CFC هزینه و توانایی کارکرد روغن ها اهمیت پیدا کرد.

سازندگان کمپرسور و روغن ها محصولات خود را با گازهای جدید تست می کنند. تست ها شامل ویسکوزیته، نقطه تجزیه، نقطه خلوص، نقطه فلش و… است. تعمیرکار نیاز به دانستن این جزئیات کیفیت روغن را ندارد. اما بایستی خصوصیات و دلایل اهمیت آنها را بدانید. همچنین بایستی از روغنی که شرکت سازنده کمپرسور اعلام می کند، استفاده کنید. برای بررسی بیشتر تا انتها مقاله با روغن سیتی همراه باشید.

به چه علت از روغن کمپرسور تبرید استفاده می شود؟

معمولا به دو علت مهم از روغن کمپرسور تبرید و یا روغن کاری کمپرسور استفاده می شود:

• قطعاتی که از کمپرسور در حال حرکت و فعالیت هستند به وسیله روغن کاری می توانند عملکرد بالاتری داشته باشند و دچار ساییدگی نشوند. همچنین روغن کاری کمپرسور، تأثیر بالایی در کاهش اصطکاک قطعات آن می شود.
• قطعات و قسمت های مختلف کمپرسور، خنک کاری می شوند.

انواع روغن کاری کمپرسورهای سیلندرپیستونی (بسته-نیمه باز-باز)

۱-پاششی
در روغن کاری پاششی کارتر کمپرسور تاپایین ویا وسط یاتاقان اصلی پراز روغن می گردد هرزمان که میل لنگ می چرخدقسمت خمیده آن وارد روغن شده ودر بالا آمدن روغن را به سطح داخلی سیلندر وپیستون می پاشد و وارد سوراخ های یاتاقان می شود.در کمپرسورهای هرمتیک(بسته)روغن کاری فقط به صورت پاششی انجام می شود.

۲-فشاری
سیستم روغن کاری فشاری دارای پمپ کوچک روغن تحت فشار است که روغن را به یاتاقان های ثابت و متحرک می فرستند با این روش کمپرسور بهتر محافظت می شود. پمپ روغن معمولا به یک طرف میل لنگ درگیر می شود. در کمپرسورهایی که تحت فشار روغن کار می کنند استفاده از کلید کنترل فشار روغن  و جداکننده روغن الزامی است. معمولا از قدرت ۵ اسب بخار به بالا در کمپرسورهای سیلندرپیستونی نیمه بسته و باز استفاده می شود.

روغن کمپرسور تبرید از چه ویژگی هایی باید برخوردار باشد؟‌

به صورت کلی روغن تبرید باید دارای سه ویژگی پایداری حرارتی، شیمیایی و قابلیت حلالیت متعادل باشد.

پایداری حرارتی

پایداری یک روغن کمپرسور تبرید بسیار مهم و حیاتی است چراکه ممکن است دمای متراکم شدن نهایی درون این کمپرسورها تا 180  درجه سانتی گراد باشد در نتیحه این روغن باید طیف وسیعی از دما را شامل شود.
همچنین باید در انتخاب روغن دقت کافی به خرج داده شود زیرا اگر از میزان روغن پس از مدت زمانی، کاسته شود، ممکن است روغن نتواند به صورت کامل وارد کمپرسور شود و این موضوع باعث کاهش عملکرد کمپرسور خواهد شد.

پایداری شیمیایی

مهم است که روغن کمپرسور تبرید دچار واکنش با مبرد نشود چرا که ممکن است با ترکیب و واکنش با مایع و یا گاز، واکنش شیمیایی اتفاق افتاده و در نهایت انفجاری از واکنش ایجاد شود.

حلالیت مناسب

یکی از مواردی که در انتخاب روغن تبرید باید به آن توجه شود، حلالیت مناسب روغن است. نکته اینجاست که مخلوط روغن تبرید و مبرد بهتر است از ویسکوزیته بالایی برخوردار باشد تا در کمپرسور عملکرد مناسب اتفاق بیفتد. اگر روغن دارای حلالیت کامل باشد، ممکن است کار روغنکاری دقیق و به خوبی انجام شود اما ممکن است باعث کم شدن ویسکوزیته در کمپرسور و ایجاد اصطکاک شود. در نتیجه باید به این نکته نیز توجه کرد.

سایر ویژگی های روغن های تبرید

1. باید دارای غلظت مناسب باشد تا در صورت حرارت بالا، ترکیب شیمیایی در پمپ باد و در حرارت پایین، بتواند حالت مایع خود را در اوپراتور داشته باشد.
2. دارای نقطه اشتعال بالایی باشد.
3. دی الکتریک و یا عایق الکتریسته باشد.
4. در درجه حرارت پایین غلیظ نشود.
5. با مبرد دچار واکنش شیمیایی نشوند.

تشخیص روغن تبرید سالم

بوی روغن

اگر از روغن داخل سیستم برودتی به هنگام باز شدن بوی نامطبوع به مشام برسد باید روغن تعویض گردد.

رنگ روغن

نمونه‌ای از روغن داخل سیستم را در ظرف شیشه‌ای بی رنگ ریخته اگر رنگ روغن روشن متمایل به قهوه ای باشد، روغن سالم و اگر رنگ آن تیره باشد روغن باید تعویض گردد.

در بسیاری از کمپرسورها سایت گلاس یا همان شیشه رویت وجود دارد که روغن کمپرسور را می‌توان دید و تشخیص دهد.

خصوصیات روغن تبرید

۱) غلظت(ویسکوزیته) کافی داشته باشد تا در درجه حرارت های زیاد ترکیب شیمیایی خود را در کمپرسور و در حرارت های پایین مایع بودن خود را در اواپراتور حفظ کند.
۲)روغن های تبرید باید عایق الکتریسیته باشند(دی الکتریک)
۳)نقطه اشتعال آن بالا باشد.
۴)روغن باید عاری از رطوبت-موم -هیدروکربن وسایرناخالصی هاوذرات معلق باشد.
۵)دارای نقطه ریزش خوب باشد یعنی در درجه حرارت های کم غلیظ نشود.
۶)با مبرد دستگاه سازگاری داشته باشدوبا آن واکنش شیمیایی انجام ندهد.
۷)مبرد دستگاه به راحتی در آن حل شود ولی با آن ترکیب نشودتا مشکلی درکار روغن کاری انجام ندهد.
۸)تولید کف نکند.

آزمایش رطوبت روغن

روغن دستگاههای سرد کننده باید عاری از رطوبت باشد وجود آب در روغن با اندازه گیری مقاومت الکتریکی روغن صورت می گیرد در این آزمایش دو الکترود در روغن قرارگرفته و به اختلاف پتانسیل 25000V وصل می کنیم چنانچه جریانی به وجود آید وجود آب در روغن تایید می شود و چنین روغنی غیر قابل استفاده در سیستم های سرد کننده خواهد بود.

رطوبت در سیستم های تبرید

رطوبت در سیستم های برودتی باعث بروز مشکلاتی می شودکه در زیر به چند نمونه اشاره می شود:
۱)در لوله موئی یا شیر انبساط موجب گرفتگی آن به خاطر یخ زدن رطوبت می شود.
۲)باعث ایجاد موم ولجن وکف در روغن می شود.
۳)مومجب تولید اسید می شود که سیم پیچ موتور را از بین می برد.
۴)موجب تجزیه شیمیایی روغن وماده مبرد وعایق سیم پیچ می شود.

نکته: ۸۰% عیوب و تعمیرات مستقیما در اثر وجود رطوبت و یا از آن سرچشمه می گیرد.

علت کف کردن روغن:

۱-آلودگی ورطوبت موجود در روغن

۲-اگر مبرد به صورت مایع وارد کمپرسور شود موجب تبخیر روغن و کف کردن آن می شود چون با کاهش دما میزان حلالیت روغن بالا می رود و به همین علت در بعضی از سیستم ها با نصب یک المنت الکتریکی در محفظه کمپرسور از عمل کف کردن و بالا رفتن غلظت روغن جلوگیری کنند.روغن در موقع تخلیه باید زلال و شفاف باشد چون تغییر رنگ ناخالصی آن را می رساند و یکی دیگر از علائم ناخالصی روغن بو گرفتن آن است که در این موارد باید روغن تعویض شود.

انواع روغن های تبرید

از انواع روغن های تبرید می توان به سه مورد زیر اشاره کرد:

1-روغن معدنی (MO): از نفت خام تهیه می شود که نوع 3GS آن برای مبردR-12ونوع 4GS آن برای مبرد R-22مناسب است.
2-روغن پلی استر(POE): مصنوعی می باشد وبه شدت جاذب رطوبت می باشد وبرای مبردR-134 مناسب است.
3-آلکیل بنزن(AB): مانند روغن معدنی است ومی توان به جای آن از روغن معدنی استفاده کرد.

نکته: در سیستم های سرد کننده خانگی وتجاری بیشتر از روغن معدنی وپلی استر استفاده می شود.

کم یا زیاد بودن روغن باعث چه تاثیراتی در سیستم های برودتی می شود؟

روغن کم باعث فرسودگی سریع یاتاقان ها، پیستون ها،رینگ ها وسوپاپ ها می شود و همچنین باعث خراشیدگی کاسه نمد و از بین رفتن آن می شود که در نتیجه موجب افزایش سروصدا وگرمای کمپرسور می شود. روغن بیش از اندازه موجب پمپاژ روغن زیاد توسط کمپرسور می شود که موجب گرفتگی مدار ماده سرما زا می شود .در هر دوصورت کاهش یا افزایش روغن باعث کاهش سرما وراندمان سیستم می شود.