در این مقاله قصد داریم تا استانداردهای روغن موتور بنزینی را بررسی کنیم. از آنجایی که روغن موتور نقش بسیار مهمی در خودرو و بهبود عملکرد آن دارد، باید از روغن های استاندارد و بهینه برای خودرو استفاده کرد. بعد از خواندن این مقاله شما کاملا به استانداردهای لازم روغن موتورهای بنزینی آگاهی پیدا می کنید با روغن سیتی همراه باشید.
روغن موتورهای بنزینی
امروزه روغن های بنزینی کاربردهای بسیار گسترده ای دارند و میتوان آنها را جزو اصلی ترین و مهم ترین سیال های به کار رفته در خودرو دانست. روغن های بنزینی تنوع بسیار بالایی دارند و هر کدام دارای ویژگی های منحصر به فرد خود هستند. یقینا از اهمیت استفاده روغن موتور در خودرو آگاه هستید و میدانید که بدون وجود روغن موتور، اجزای موتور خودرو نمی توانند به درستی کار کنند.
روغن موتور خودرو از اصطکاک، خوردگی، ساییدگی و زنگ زدگی قطعات خودرو جلوگیری می کند و باعث بهبود عملکرد آنها می شود. علاوه بر این ویژگی ها روغن موتور حرارت ناشی از کارکرد سایر قطعات را به شدت کاهش می دهد و از آسیب رسانی به سایر قطعات مخصوصا واشرها جلوگیری میکند. در واقع می توان گفت روغن موتور خنثی کننده حرارت به وجود آمده در موتور خودرو است.
شما باید با دقت بسیار بالایی روغن موتور مناسب خودروی بنزینی خود را انتخاب کنید زیرا با توجه به نقش فوق العاده مهم این سیال در خودرو باید یکی از انواع مرغوب آنها را تهیه کرد و مورد استفاده قرار داد. شاید به ظاهر صرف هزینه برای خرید روغن موتورهای مرغوب کمی گران باشد، اما این موضوع را در نظر بگیرید روغن موتور مرغوب و باکیفیت در بهبود عملکرد سایر قطعات خودرو نقش بسیار مهمی دارد و باعث افزایش طول عمر مفید قطعات دیگر خودرو می شوند.
شاید این سوال برای شما مطرح شود که چه ویژگی ها و استانداردهایی برای یک روغن موتور خوب و مرغوب وجود دارد و چگونه باید آن را تشخیص دهیم؟ با ما همراه باشید تا به معرفی استاندارد روغن های بنزینی بپردازیم و شما را در این خصوص راهنمایی کنیم.
روغن‌های موتور بنزینی به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: سنتتیک و نیمه سنتتیک. روغن‌های سنتتیک از کیفیت بالاتری برخوردارند و معمولاً عمر مفید بیشتری دارند. در مقابل، روغن‌های نیمه سنتتیک ترکیبی از روغن‌های معدنی و سنتتیک هستند و قیمت مناسبتری دارند.
استانداردهای روغن موتور بنزینی – طبقه‌بندی API چیست؟
رتبه‌بندی خدمات روغن موتور خودروهای دیزلی و بنزینی توسط موسسه نفت آمریکا (API) طبقه‌بندی شده است. همانطور که پیش از این هم گفته شد، استاندارد API برای طبقه‌بندی سطح کیفی روغن موتور کدبندی خاصی ایجاد نموده است. کدبندی API به صورت دو حرفی است.
حرف اول بیانگر نوع روغن موتور برای موتورهای بنزینی و دیزلی است. روغن موتورهای خودروهای بنزینی در استاندارد API با علامت S که حرف اول کلمه Service ( اتوسرویس‌ها و تعویض روغن‌ها، گاراژها) است، آغاز می‌شود. همچنین اگر استاندارد API با حرف C، مخفف Commercial (وسیله نقلیه تجاری، کشاورزی) شروع شود، به معنا طراحی برای خودروهای دیزلی است. در سال 2017 استاندارد API از حرف F مخفف Fuel-Efficient (مصرف بهینه سوخت)، برای طبقه‌بندی نسل جدید روغن موتورهای دیزلی استفاده نمود.
حرف دوم کیفیت روغن موتور بنزینی را نشان می‌دهد. اعداد اختصاری این کیفیت از حرف A تا P که مختص سال 2020 است، نمایش داده می‌شود. A بالاترین کیفیت و P پایین‌ترین کیفیت روغن موتور بنزینی است.
استانداردهای روغن موتور بنزینی – انواع سطوح کیفیت API
اگرچه ممکن است درک آن در ابتدا پیچیده به نظر برسد، اما واقعاً یک سیستم ساده است. در واقع رتبه خدمات در API به معنی (Service Symbol Donut) روی برچسب محصول نشان داده شده. برچسب‌ها شامل اطلاعاتی مهم برای تعیین روغن موتور، مناسب وسیله نقلیه شما در اختیارتان قرار می‌دهد. در زیر به این کدبندی اشاره شده است:
API SP
جدیدترین سطح کیفی روغن موتور که در موتور خودروهای سواری سال کاربرد 2020 دارد. همچنین چندین مزیت عملکردی از جمله کاهش پدیده احتراق با سرعت کم، محافظت سایش زنجیرها و موتور، حفاظت در برابر خوردگی، کاهش مصرف سوخت، پایداری اکسیداسیون و کنترل رسوب و لجن.
API SN PLUS
این استاندارد نیز سطح کیفی جدید روغن موتور است. در موتورهای توربوشارژ تزریق مستقیم توسط انجمن نفت آمریکا در سال 2018 توصیه شده. API SN Plus در واقع به عنوان یک سطح کیفی تکمیلی برای استاندارد API SN به وجود آمد. استاندارد فوق وظیفه تامین نیازهای روانکاری سطح کیفی SN، همچنین موتورهای بنزینی توربوشارژ TGDI در برابر پدیده LSPI (احتراق زودرس در دور پایین) را دارد.
API SN
این روغن موتور برای تمامی موتورهای خودرو بنزینی از سال 2010 به بعد مناسب است. این نوع روغن موتور در برابر اکسیداسیون مقاوم بوده، پوشش‌دهی فوق‌العاده‌ای داشته و محافظ خوبی در برابر رسوب گذاری است. این روغن موتور عملکرد موتور در دمای پایین را بهبود می‌بخشد. استاندارد SN باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت نیز می‌شود.
API SM
کاربرد در کلیه خودروهای سال 2005. دارای خاصیت پایداری خوب در برابر اکسیداسیون و سایش، محافظت عالی در برابر ایجاد رسوب روی قطعات و کارایی بهتر روغن در دمای پایین. گفتنی است گریدهای سبک این روغن صرفه جویی قابل ملاحظه‌ای را در مصرف سوخت فراهم می‌آورند.
API SL
برای مصرف در خودروهای سال 2004. در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
API SJ
قابل استفاده در موتورهای بنزینی سال 2001 و قدیمی‌تر. در حال حاضر به میزان کمتری توصیه می‌شود.
API SH
مصرف در خودروهای طراحی شده سال 1996 و قدیمی‌تر. حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ندارد. اما خواص ضد اکسایش، ضد خوردگی و ضد زنگ دارد. این روغن ضد زنگ و ضد خوردگی توسط انجمن تولید کنندگان مواد شیمیایی CMA) (Chemical Manufacturers Association جهت رعایت مسائل زیست محیطی آزمایش شده است.
API SG
برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی بعد از سال 1993. حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ندارد. با این حال نسبت به روغن موتورهای سطوح قبلی از تشکیل رسوب بهتر جلوگیری میکند و خواص ضد سایش و ضد اکسیداسیون بهتری دارد.
API SF
قابلیت استفاده در موتورهای بنزینی سال 1988 و حتی قدیمی‌تر. حفاظت کافی در برابر لجن موتور ندارد. مانند سطح کیفی SE است ولی خاصیت پایداری در برابر اکسید شدن و خواص ضد سایش بهتری نسبت به SE دارد.
API SE
مانند سطح کیفی SD ولی خواص پاک کنندگی، پایداری در برابر اکسیداسیون، خوردگی و زنگ زدگی بیشتری نسبت به آن دارد. همچنین برای مصرف در خودروهای تولید شده پس از سال 1979 توصیه نمی‌شود.
API SD
مشابه به سطح کارایی SC بوده. اما مواد افزودنی آن کمی بیشتر و حاوی مقادیر کمی ماده افزودنی ضد زنگ است. اضافه شدن انواع افزودنی‌ها برای انجام برخی عملکردها به روانکارهاست. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می‌گردد. برای مصرف در خودروهای بنزینی سال 1971 توصیه نمی‌شود.
API SC
غیر قابل استفاده در موتور خودروهای بنزینی طراحی شده سال 1967 به بعد. حاوی مواد افزودنی ضد خوردگی و ضد ساییدگی و همین طور کمی ماده افزودنی پاک‌کننده جهت کنترل رسوبات حاصل از کار موتور در درجه حرارت‌های بالا و پایین هستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می‌گردد.
API SB
مناسب استفاده در اکثر موتورهای بنزینی بعد از سال 1963 نیست. این روغن‌ها حاوی مقدار کمی ماده افزودنی ضد اکسیداسیون و ضد سایش هستند.
API SA
فقط روغن پایه است. هیچ ماده افزودنی به روغن موتور اضافه نمی‌شود. برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال 1930 ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در موتور خودروهای جدید باعث آسیب می‌گردد.
استانداردهای روغن موتور بنزینی – استاندارد SAE
یکی دیگر از شاخصه های تعیین سطح کیفی روغن موتور ، استاندارد SAE میباشد که مخفف (Society Of Automotive Engineers) به معنی انجمن مهندسین خودرو میباشد. این استاندارد اعداد 0 تا 60 را تشکیل می دهند و در بر بعضی از مواقع از حرف W نیز استفاده می شود. عدد 0 نشان دهنده کمترین میزان گرانروی و نشان دهنده روغن موتوری است که به آسانی جاری می شود و هر چه به عدد 60 حرکت کنیم گرانروی افزایش یافته .
پس SAE60 نشان دهننده روغن موتور با گرانروی بالاست که به سختی حرکت می کند. از حرف W نیز که از کلمه Winter گرفته شده است برای نشان دادن حداقل گرانروی در سرمای زمستان استفاده می شود. حال با دانش از این استاندارد ها می توانیم دو نوع روغن موتور را به شما معرفی کنیم:
روغن موتور مونوگرید
روغن موتور های مونوگرید ساختاری دارند که نمی توانند در بازه های دمایی متفاوت گرانروی خود را تغییر دهند به همین دلیل برای دمایی خاص و یا برای فصلی خاص مورد استفاده قرار می گیرند در نتیجه روغن موتور هایی با استاندارد SAE بین 0 تا 30 برای فصل سرد و دماهای پایین و روغن موتور های با SAE بین 30 تا 60 برای فصول گرم استفاده می شوند . می توان گفت این روغن موتور ها با تغییر دما کارایی نداشته و گزینه مناسبی نیستند.
روغن موتور مالتی گرید
با مشاهده نقاط ضعف روغن موتور های مونوگرید متخصصان محصولی منعطف تر در برابر تغییرات دما تولید کردند تا در تمام فصول مورد استفاده قرار بگیرند. این روغن موتور ها از دو عدد گرانروی که با حرف W از هم جدا شده اند مشخص شده اند. عدد اول نشان دهنده میزان گرانروی در فصول گرم و دمای بالا و عدد دوم نشان دهنده میزان گرانروی در فصول سرد و دمای پایین است.
حال با مثالی موضوع را برایتان روشن تر می کنیم: دو روغن موتور با مشخصه های 10W-40 و 20W-50 را در نظر بگیرید: عدد 10 نشان دهنده میزان گرانروی در فصل گرم و دمای بالا میباشد و عدد 40 نیز نشان دهنده گرانروی در فصل سرد و دمای پایین که در مقایسه با روغن موتور دیگر با مشخصه 20W-50 دیگر ، روغن موتور دوم که دارای گرانروی 20 در فصول گرماست و غلیظ تر از روغن موتور اول میباشد پس بهتر است از آن در محیط های گرم تر استفاده شود چرا که روغن بیش از حد شل نمی شود .
با بررسی عدد 50 در روغن موتور دوم نیز مشخص می شود که در فصل سرما بهتر است که اگر در مناطقی هستید که سرمای زیادی ندارند بهتر است از روغن موتور دوم استفاده کنید در غیر این صورت در سرمای شدید روغن موتور با مشخصه 10W-40 انتخاب مناسبی است.
حال که از میزان کیفیت روغن موتور ها اطلاع پیدا کردید بهتر است اطلاعاتی نیز در مورد ساختار روغن موتور ها نیز داشته باشید.
- روغن موتور معدنی ( Mineral ) : ساده ترین روغن موتور ها هستند که افزودنی زیادی ندارند و بیشتر جنبه روانکاوی دارند وبرای خودرو های قدیمی استفاده می شوند .
- روغن موتور های سنتتیک ( Synthetic ) : روغن موتور هایی هستند که در آزمایشگاه ها و از طریق ترکیبات شیمیایی تولید میشوند و ممکن هست هر شرکتی با افزودن افزودنی هایی آن را با ساختاری متفاوت تولید کند که می توان به مواردی مانند شوینده ها ، ضد زنگ ها و … اشاره کرد. این روغن موتور ها علاوه بر عملکرد مناسب و طول عمر بالایی که دارند و باعث کاهش مصرف سوخت ، جلوگیری از خوردگی و مقاوم در برابر اکسیدسیون هستند.
- روغن موتور نیمه سنتتیک ( Semi Synthric ) : از ترکیب روغن موتور های معدنی و سنتتیک، روغن موتور های نیمه سنتیک حاصل می شوند که تمام مزایای روغن های سنتتیک را دارا نیستند اما کیفیت بهتری نسبت به روغن های معدنی دارند .
نکات مهم در انتخاب روغن موتور
- توصیه‌های سازندگان خودرو: همواره به توصیه‌های سازنده خودرو در دفترچه راهنما توجه کنید. آنها بهترین نوع روغن موتور برای خودرو شما را مشخص کرده‌اند.
- ویسکوزیته: ویسکوزیته یا غلظت روغن موتور یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید در انتخاب روغن موتور مد نظر قرار گیرد. این مشخصه معمولاً با اعدادی مانند 10W-40 نشان داده می‌شود.
- کیفیت روغن: همیشه از روغن‌های با کیفیت و معتبر استفاده کنید. روغن‌های بی‌کیفیت می‌توانند به موتور خودرو آسیب برسانند.
- زمان مناسب برای تعویض: تعویض روغن موتور باید به صورت منظم و بر اساس توصیه سازنده خودرو انجام شود. معمولاً هر 5000 تا 10000 کیلومتر، روغن موتور باید تعویض شود.
- تعویض فیلتر روغن: همراه با تعویض روغن، فیلتر روغن نیز باید تعویض شود تا عملکرد بهینه روغن حفظ شود.
- بررسی سطح روغن: به صورت دوره‌ای سطح روغن موتور را بررسی کنید. کم بودن سطح روغن می‌تواند به موتور آسیب برساند.
- استفاده از ابزار مناسب: برای تعویض روغن، از ابزارهای مناسب و توصیه شده استفاده کنید تا از آسیب به موتور جلوگیری شود.
تعویض روغن موتور
تعویض منظم روغن موتور بنزینی یکی از اقدامات ضروری برای حفظ عملکرد بهینه خودرو است. معمولاً توصیه می‌شود که هر 5000 تا 10000 کیلومتر (بسته به نوع روغن و شرایط رانندگی) روغن موتور تعویض شود. همچنین، بهتر است هر بار با تعویض روغن، فیلتر روغن نیز تعویض گردد.
روغن‌های موتور بنزینی از ترکیبی از روغن پایه و افزودنی‌ها تشکیل شده‌اند. روغن پایه می‌تواند از منابع معدنی یا سنتتیک تهیه شود. افزودنی‌ها نیز برای بهبود عملکرد روغن و حفاظت از موتور استفاده میشوند. این افزودنی‌ها شامل ضد اکسیداسیون، ضد خوردگی، پاک‌کننده‌ها، بهبود دهنده‌های ویسکوزیته و کاهش دهنده‌های اصطکاک هستند.